پیام‌های داخل این موضوع

کبوتر حرم

«هوای نفس»، مانع خودشناسی و خودیابی

هوای نفس، انسان را کور می‌کند. فطرت انسان را لگدکوب می‌کند؛ دیگر انسان نمی‌فهمد که «واقعاً» چه می‌خواهد. «دل بخواهی»‌های غیر واقعیِ خود را واقعی می‌پندارد. بعد به هر کدام از «دلم می‌خواهد»‌های خودش هم که پاسخ می‌دهد، می‌بیند که هنوز هم ناآرام است. چون نیازِ «خودش» را تشخیص نداده است؛ لذا هوای نفس مانع «خودشناسی» و «خودیابی» می‌شود.

«هوای نفس» نقطة آغاز سقوط

«هوای نفس» نقطة آغاز بدی‌هاست. فکر نکنید آدم‌هایی که باطن کثیف و پلیدی دارند ـ مثل یزید و صدام ـ یک موجودات ویژه‌ای هستند؛ نه! اینها از همین «هوای نفس» ضربه خورده‌اند. نقطة آغاز سقوط اینها، این بود که درمقابل «دلبخواهی‌»های خودشان نایستادند. «دلش خواسته» و او هم به این خواسته تن داده است.

شیطان به واسطة هوای نفس است که با انسان ارتباط برقرار می‌کند و به گمراهی او دل می‌بندد. در روایت آمده ابلیس گفته است: «من انسانها را وادار می کنم به گناه، به کبائر، به یک جنایت فاحش، متوجه می‌شود و استغفار می کند. من او را با گناه هلاک می کنم، او من را با استغفار هلاک می کند؛ بعد من یک راه دیگر انتخاب می‌کنم: من این بار او را هلاک می کنم با «هوی»، با «دلم می خواهد»، خصوصاً «دلم می‌خواهد»هایی که همچین زیاد هم بد نیستند، بعد توبه نمی‌کند، می‌گوید «من که کاری نکردم». وقتی توبه نکرد، کم کم با همین هوای نفس او را به جهنم می‌برم و هلاکش می‌کنم»[1]

اتفاقاً این، حربة شیطان است. او ابتدا با دلبخواهی‌هایی شروع می‌کند که زیاد هم بد نیست و یا بد به نظر نمی‌رسد. به دل‌بخواهی در غذا خوردن، نگاه کردن، خوابیدن و امثال اینها انسان را وادار می‌کند: دلم می‌خواست از آن غذای خوشمزه بخورم. دلم می‌خواست سالادم پُر سُس باشد! و انسان هم هیچ وقت این دل بخواهی‌ها را بَد نمی‌داند؛ هیچ وقت موقع الهی العفو گفتن، سُس ریختنِ زیادی روی سالادش یادش نمی‌آید؛ پُر خوری‌اش یادش نمی‌آید. پُر خوابی‌اش یادش نمی‌آید.

لذا انسان می‌بیند خوبان عالم از «هوای نفس» خودشان مراقبت می‌کردند. جلوی حضرت امام(ره)، قورمه‌سبزی گذاشتند؛ اما دیدند امام، نان و ماست می‌خورند. پرسیدند: ما شنیده بودیم شما از قورمه‌سبزی خوشتان می‌آید؟ فرمودند: مشکل همین است که خوشم می آید. کسی که از هر چیزی خوشش آمده، اگر به خودش گفت «چشم»، پس فردا نمی تواند جمعش کند.

-------------------------------------------------------------------
[1] میزان الحکمه، جلد 14، صفحه 6690، حدیث 21378