آموزش احكام

[nilforoosh]

هشدار قرآن در مورد همسران نامناسب
________________________________________

قرآن درباره همسران نامناسب که گاه در حدّ دشمن مي‌توانند کانون خانواده را فاسد کنند، هشدار مي‌دهد: «يـايها الَّذين ءَامَنوا اِنَّ مِن اَزوجِکم و اَولـدِکم عَدُوّاً لَکم فَاحذَروهُم‌...».

اوصاف همسر مناسب
________________________________________

اوصاف همسر شايسته:
قرآن، درباره لزوم رعايت شايستگي و اهمّيت اوصاف همسري که انسان در ابتدا برمي‌گزيند يا اگر ازدواج با همسر نامناسبي صورت گرفته، بايد اين شايستگي را در او پديد آورد، مباحثي را مطرح کرده هست.

← صلاحيت ظاهري و باطني
تکيه قرآن در موارد متعدّد بر صلاحيت و شايستگي همسر، مفهومي عام است و شامل جنبه‌هاي گوناگون ظاهري (جسمي) و معنوي (ديني و اخلاقي) مي‌تواند باشد.
آيه ‌۹۰ سوره انبياءکه گزارشي از اجابت دعاي زکريا است، مي‌فرمايد: «واَصلَحنا لَهُ زَوجَه».
برخي اين آيه را به اصلاح ظاهري و جسمي معنا کرده و گفته‌اند: همسر زکريا عقيم بود، خداوند نازايي او را از بين برد يا پير و شکسته بود و خداوند او را جوان کرد و برخي، آيه‌را به اصلاح اخلاقي معنا کرده و گفته‌اند: خداوند، همسر زکريا را خوش اخلاق قرار داد.
← خضوع و درستکار
آيه ‌۳۴ سوره نساءزنان صالح و درستکار را کساني مي‌داند که در برابر نظام خانواده خاضع هستند و نه‌تنها در حضور شوهر، بلکه در غياب او مرتکب خيانت مالي و ناموسي نمي‌شوند و حقوق او را مراعات مي‌کنند: «فالصّـلِحـتُ قـنِتـتٌ حـفِظـتٌ لِلغيبِ بِما حَفِظَ اللّهُ‌...».

← تربيت شده در خانواده شايسته
در حديثي از امام صادق(عليه السلام) آمده است: «تزوّجوا في الحجز الصالح فاِنّ العِرق دسّاس»
با خانواده شايسته ازدواج کنيد؛ زيرا خصايص والدين و اجداد، به نسل بعد سرايت‌مي‌کند.

← صلاحيت اخلاقي
قرآن در آيه ‌۳۲ سوره نور، صلاحيت و شايستگي بردگان را هنگام ازدواج، مورد توجّه اولياي آنان قرار داده است: «...والصّــلِحينَ مِن عِبادِکم واِمائِکم‌...».
گروهي صلاحيت در آيه را به آمادگي براي ازدواج و برخي آن را به صلاحيت ديني، تفسير کرده‌اند
زيرا بسياري از بردگان، در سطح پاييني از فرهنگ و اخلاق قرار داشتند؛ به‌طوري که هيچ‌گونه مسؤوليتي در زندگي مشترک احساس نمي‌کردند و همسر خود را به آساني رها کرده، او را بلاتکليف مي‌گذاشتند؛ بدين سبب دستور داده شده، هرکدام صلاحيت اخلاقي دارند، به ازدواج با او اقدام‌کنيد

← صفات ديگر
در آيه ‌۵ سوره تحريم خداوند، ۶ صفت را براي همسران شايسته برشمرده که الگوي خوبي براي همه مسلمانان، هنگام انتخاب همسر است:
۱. «اسلام»؛
۲. «ايمان» يعني اعتقادي که در اعماق قلب انسان نفوذ کند؛
۳. «قنوت»، يعني اطاعت در برابر خدا يا شوهر همراه با خضوع؛
۴.«توبه»، يعني استغفار و عدم اصرار بر گناه؛
۵.«عبادت خداوند»، عبادتي که روح و جان او را پاک و پاکيزه کند؛
۶. «اهل گناه نبودن».
بسياري، «سـئِحـت» را به روزه‌دار بودن تفسير کرده‌اند ولي راغب گويد: مقصود، روزه‌اي است که نگه‌دارنده اعضاي بدن از ارتکاب گناه باشد
برخي نيز آن را اشاره به زنان مهاجر دانسته‌اند «عَسي رَبُّهُ اِن طَـلَّقَکنَّ اَن يبدِلَهُ اَزوجـًا خَيرًا مِنکنَّ مُسلِمـت مُؤمِنـت قـنِتـت تـئِبـت عـبِدت سـئِحـت‌...».

صفات خانواده حضرت ذکريا
________________________________________

در برخي آيات، صفاتي مشخّص، براي همسران شايسته ذکر شده است؛ از‌جمله در آيه ‌۹۰ سوره انبياء به سه ويژگي براي خانواده زکريا اشاره کرده است: در انجام کار خير شتاب مي‌کردند و در همه حال، خدا را مي‌خواندند و همواره در برابر او خشوع داشتند: «...اِنَّهُم کانوا يسـرِعونَ فِي الخَيرتِ و يدعونَنا رَغَبًا و رَهَبًا و کانوا لَنا خـشِعين».

نتايج ازدواج با همسر صالح
________________________________________


← سرانجام نيک در آخرت
در برخي آيات، سرانجام نيک آخرتي، براي همسر انسان، در گرو صلاحيت آنان قرار داده شده است: «جَنّـتُ عَدن يدخُلونَها ومَن صَلَحَ مِن ءابائِهِم واَزوجِهِم وذُرِّيـتِهِم
و اين فرجام نيک در آيه ‌۸ سوره غافر ، در قالب دعاي فرشتگان حامل عرش الهي، براي همسران صالح نقل شده است: «رَبَّنا واَدخِلهُم جَنّـتِ عَدن الَّتي وعَدتَّهُم ومَن صَـلَحَ مِن ءابائِهِم واَزوجِهِم‌...».

← مايه چشم روشني
و در سوره فرقان، آيات ۶۳ به بعد، پس از بيان ويژگي‌هاي عبادالرّحمن، دعاي آنان را نقل مي‌کند که پروردگارا! همسران و فرزندان ما را مايه چشم‌روشني ما قرار ده: «والَّذين يقولُونَ رَبَّنا هَب لَنا مِن اَزوجِنا و ذُرِّيـتِنا قُرَّةَ اَعين

← نيکي دنيا و آخرت
يکي از دعاهاي مشهور مسلمانان هنگام حج اين دعا است: «رَبَّنا ءَاتِنا فِي‌الدُّنيا حَسَنةً و فِي‌الأخِرةِ حَسنَة»که در حديثي از پيامبر، اين‌گونه تفسير شده است: کسي که خدا به او قلبي شاکر و زباني مشغول به ذکر حق و همسري با ايمان که او را در امور دنيا و آخرت ياري کند، ببخشد، نيکي دنيا و آخرت به او داده، و از عذاب آتش باز‌داشته شده‌است.

کفو بودن در ازدواج
________________________________________

کفويت در ازدواج:
کفويت به‌صورت شرط صحت يا لزوم عقد ازدواج،از نظر بسياري از اهل‌سنّت، برابري و هم‌تايي زن و شوهر، از جهت نژاد، اسلام، حرفه، حريت، ديانت و مال است
سرخسي مي‌گويد: [۳۱]چون سفيان ثوري عرب بوده، تواضع کرده و عجم را کفو خود قرار‌داده است؛ ولي ابوحنيفه چون عجم بوده، تواضع کرده و گفته: ما کفو عرب نيستيم، دليل سفيان ثوري، حديث نبوي است: مردم همانند دندانه‌هاي شانه هستند و همه باهم برابرند، و عرب بر عجم برتري ندارد.

← بي اعتباري برتري نژادي
برتري‌هاي نژادي و حرفه‌اي را مي‌توان با توجّه به آيه «... اِنّا خَلَقنـکم مِن ذَکر و اُنثي... اِنّ اَکرمَکم عِنداللّهِ اَتقـکم» [۳۲]غير معتبر دانست؛ زيرا بر اساس اين آيه، ملاک برتري، تقوا قرار داده شده است.

← منظور از کفويت
فقيهان شيعه، کفويت را به‌معناي برابري در اسلام، شرط ازدواج مي‌دانند
که در آيه ‌۲۲۱ سوره بقره با صراحت از نکاح با مشرکان، و در آيه ۱۰ سوره ممتحنة از پاي‌بندي به پيوند ازدواج با زنان کافر نهي شده، و در آيه ‌۲۶ سوره نورفرموده است: زنان خبيث و ناپاک از آن مردان خبيث و ناپاکند، و مردان ناپاک به زنان ناپاک تعلّق دارند: «اَلخَبيثتُ لِلخَبيثينَ والخَبيثونَ لِلخَبيثتِ‌...»، و در نقطه مقابل، زنان پاک به مردان پاک و مردان طيب به زنان طيب و پاک تعلّق دارند.

← مؤمن کفو مؤمن
در روايات آمده که مؤمن، کفو مؤمن است
اگر از ديانت و امانت‌داري کسي، راضي هستيد، سنّت ازدواج را به تأخير ميندازيد

← کفويت در مال
بيش‌تر فقيهان شيعه، کفويت در مال را شرط ازدواج ندانسته و به مسلمان بودن بسنده کرده‌اند؛ زيرا ادلّه عام، مانند «اَوفوا بِالعُقود» [۴۰]بر صحّت ازدواج، دلالت دارد و خدا، وعده داده است که با ازدواج فقر به گشايش، تبديل مي‌شود: «... اِن يکونوا فُقَراءَ يغنِهِمُ اللّهُ مِن فَضلِه‌...
ولي برخي از اماميه، کفويت در مال را شرط دانسته‌اند؛ البتّه نه به‌معناي تساوي در ثروت، بلکه به‌معناي توان تأمين مخارج و قدرت بر پرداخت نفقهاي که در شأن همسر باشد.
و بر اين مطلب به آيه ‌۲۵ سوره نساءاستدلال کرده‌اند: «و‌مَن لَم يستَطِع مِنکم طَولاً اَن ينکحَ المُحصَنـتِ المُؤمِنـتِ فَمِن ما‌مَلَکت اَيمـنُکم‌...».
ولي اين آيه، درصدد بيان حکم شرعي نيست؛ بلکه صرفاً مي‌گويد: کسي که از نظر مالي بر تحمّل مهر و نفقه قدرت ندارد، راه براي ازدواج بر او بسته نشده است؛ زيرا با مخارج سبک‌تري مي‌تواند با کنيزان ازدواج کند.
نقل از http://www.wikifeqh.ir