فقه و مرجعیّت شیعه*

[safirashgh]

بسم الله الرحمن الرحیم

سلام دوستان برخی این شبهه براشون هست که حال که قرآن تحریف نشده و
احادیث وجود دارد چه نیازی به مرجع تقلید

خب پس قدم به دم پیش میرویم

تعریف فقه و فقیه در لغت و اصطلاح:
فقه در لغت به معنای فهمیدن و درك كردن می‌باشد و در اصطلاح بنابر اینكه فقه یك علم می‌باشد، به علم و استنباط احكام شرع از روی رأی و اجتهاد اصطلاحاً فقه اطلاق می‌شود و فقیه در لغت به معنای دانشمند و فرد دانا گفته می‌شود و در اصطلاح به كسانی كه احكام شرعیه را توسط رأی و اجتهاد خویش به واسطه قرآن كریم، سنّت، عقل و اجماع بدست می‌آورند فقیه گفته می‌شود.[1]
تاریخچه فقه و فقاهت: تقریباً می‌توان گفت از عصر نبی اكرم و ائمه اطهار ـ علیه السّلام ـ به گونه‌ای فقه و فقاهت آغاز شده و عماء و دانشمندان اسلامی در این زمینه گام برداشته‌اند.
پیامبر اكرم ـ صلی الله علیه و آله ـ نمایندگانی را در عصر خویش كه آگاهتر به مسائل دینی و قرآنی بودند برای بیان احكام و آشنا كردن مردم با اسلام و قرآن كریم به میان طوائف و اقوام دیگر می‌فرستادند، همانند مأموریت جعفر بن ابیطالب به حبشه و اعزام مصعب بن عمیر به مدینه.
به پیامبر اكرم ـ صلی الله علیه و آله ـ آیه‌ای نازل شد كه «و ما كان المؤمنون لیَنْفروُا كافه فلولا نفر من كل فرقهٍ منهم طائفهٌ، لیتفقهوا فی الدّین و لینذروا قومهم اذا رجعوا الیهم لعلهم یحذرون»[2] نباید مؤمنان همگی به جنگ و جهاد بپردازند بلكه گروهی طائفه‌ای كوچ كنند تا در دین تفقه كنند و هنگام بازگشت به سوی قوم خویش آنان را انذار دهند و بترسانند.
پس بنابر تصریح قرآن كریم وجود علماء ضرورت داشته است و با آغاز غیبت كبری، این رسالت علماء و فقها سنگین‌تر شده است. زیرا در عصر قبل از غیبت كه عصر حضور ائمه اطهار بود، علماء به علت حضور ائمه تحت‌الشعاع بودند و مردم هم حتی‌المقدور مشكلات خود را با ائمه اطهار در میان می‌گذاشتند اما پس از غیبت كبری تمامی مسئولیت دینی به عهده علماء و فقهاء شیعه افتاد.[3] و امام زمان(عج) فرمودند: «و امّا الحوادث الواقعه فارجعوا فیها الی رواه احادیثنا فانهم حجتی علیكم و انا حجه الله علیهم»[4] البته فقه از اواخر قرن اول هجری مرسوم شد یعنی از این زمان كسانی پیدا شدند كه استنباط احكام دینی را از طریق ادّله شریعت بدست می‌آوردند.[5] اما موقعیت خاص و ویژه‌ای كه برای مراجع و فقهاء شیعه پیش آمد از سال 329 هجری بوده است زیرا از این زمان فقهاء شیعه عهده‌دار تشریع و تبیین احكام اسلام و پاسخگوی پرسشهای شیعیان بوده‌اند و از اینجا بود كه مرجعیّت شیعه تكوین یافت و پیوند مستحكمی میان شیعیان و مرجعیّت برقرار گردید.[6]


1] . لغت‌نامه دهخدا ذیل حرف «ف»، ج 37، نشر افست تهران، چاپ دوم، 1341، ص294.
[2] . سوره توبه، آیه 122.
[3] . مرتضی مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، چاپ انتشارات اسلامی قم 1362، ص 427.
[4] . ع ـ باقی، كاوشی در روحانیت چاپ اول، 1364، تهران ص17، به نقل از وسائل الشیعه كتاب القضاء، ج 18.
[5] . حسن ممدوحی، حكمت حكومت فقیه، نشر دفتر تبلیغات اسلامی قم، چاپ اول، 1378، ص 46.
[6] . سلیم الحسنی، نقش علمای شیعه در رویارویی با استعمار ترجمه محمد باهر، چاپ اول، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1378، ص8.