رذایل اخلاقی و درمان آن ها

[یوسف زهرا]

سلام.

حسد عبارت است از آرزوی زوال نعمتی از برادر مسلم خود، از نعمتهائی كه صلاح او باشد.

و اگر تمنّای زوال نعمت از او نكند، بلكه مثل آن را از برای خود خواهد، آن را «غبطه» و «منافسه» خوانند.

و اگر زوال چیزی را از كسی خواهد، كه صلاح او نباشد آن را غیرت گویند.

ضد حسد، نصیحت است.

و آن عبارت است از:
خواستن نعمتی برای برادر مسلم كه صلاح او باشد، و چون هر كسی نمی‏تواند بفهمد كه این نعمت صلاح است یا فساد، و بسا چیزهائی كه در نظر ظاهر،

كسی آن را صلاح پندارد و در حقیقت فساد بر صاحب خود باشد، پس شرط نصیحت و دوستی آن را صلاح پندارد و در حقیقت فساد بر صاحب خود باشد.

پس شرط نصیحت و دوستی آن است كه در اموری كه صلاح و فساد آن مشتبه است، خواستن و نخواستن آن از برای برادر دینی مشروط به صلاح و فساد باشد،

یعنی چنان خواهد كه: اگر در واقع صلاح اوست باقی باشد. و اگر باعث فساد است، زایل شود.


معیار در نصیحت، آن است كه:
آنچه را از برای خود خواهی از برای برادر خود نیز بخواهی.
و آنچه را كه از برای خود مكروه داشته باشی، از برای او نیز مكروه داشته باشی.

معیار در حسد، آن است كه:
آنچه را از برای خود نخواهی از برای او خواهی. و آنچه را از برای خود خواهی، از برای او هم نخواهی.

مخفی نماند كه: حسد، اشدّ امراض نفسانیّه، و دشوارترین همه، و بدترین رذایل، و خبیث‏ترین آنهاست.