رذایل اخلاقی و درمان آن ها

[مشکات]

علل بروز بیماری حسادت

1ـ عداوت و دشمنی
به این معنی كه انسان وقتی با كسی دشمن شد هیچ خیری را برای او نمی‌خواهد و لذا متنعم بودنش را دوست ندارد.

2ـ عزت نفس (خود عزیز داشتن)
به این معنی كه می‌داند آن شخص به خاطر نعمتش بر او تكبر می‌كند و او به خاطر عزت نفسی كه دارد نمی‌تواند تكبر و تفاخر او را تحمل كند.

3ـ كبر
شخص حسود می‌خواهد بر دیگران تكبر كند و اگر آنها متنعم باشند زمینه‌ای برای كبر او باقی نمی‌ماند.

4ـ تعجب
این سبب در مواردی است كه نعمت به قدری بزرگ باشد كه انسان تعجب كند شخصی آن چنان به نعمتی این چنین دست یابد «و به عبارت دیگر آن شخص را مستحق چنین نعمتی نداند.»

5ـ ترس از نرسیدن به مقصود
به این معنی كه انسان بترسد محسود با نعمتی كه به دست آورده می‌تواند مانع منافع او شده و او را از رسیدن به مقصود باز دارد «مثل تاجری كه می‌ترسد همكارش با داشتن فلان مقدار سرمایه در بازار رقیب او شود.»

6ـ حبّ ریاست
چون ریاست معمولاً مبتنی بر این است كه رئیس نعمتی داشته باشد كه دیگران از او محروم باشند «لذا شخص ریاست طلب وقتی ببیند دیگران به نعمتی شبیه آنچه او دارد دست یافته‌اند حسد می‌ورزد.»

7ـ خباثت درونی و بخل ذاتی نسبت به بندگان خدا
«كسانی هستند كه متنعم شدن دیگران هیچ یك از ضررهایی را كه ذكر كردیم برای آنها ندارد ولی به علت خباثت ذاتی و بخلی كه دارند از گرفتاری دیگران شاد و از متنعم بودن آنها در عذابند، لذا از شنیدن وصف گرفتاری دیگران شاد می‌شوند، مستانه می‌خندند و شماتت می‌كنند و از مشاهده‌ی انتظام امور بندگان خدا رنج می‌برند.»
گاهی در یك نفر همه‌ی این اسباب و علل یا بیشتر آنها جمع می‌شوند و او را دچار حسدی جانكاه می‌كنند.


زیان های دنیوی حسد

۱-ناراحتی همیشگی :
او همیشه در عذاب روحی است و آرامش ندارد و حسود ثروتمند و زورمند در آتش حسرت و تهیدست ناتوان پاکدل در آسایش.
حسود در عـذابی دردناك و غم و غصه‌ای سوزناك كه حسدش برای او فراهم كرده به سر می‌برد، زیرا می‌بیند كه روز به روز نعمت، نصـیـب دشمنـانش می‌شود و حسد او هـر چند زیاد بـاشد در نعمت دیگران تأثیر ندارد، چه اینكه اگر حسد حاسدان در نعمت‌ها مؤثر بود با حسد كفّار هیچ نعمتی برای مؤمنین باقی نمی‌ماند.

۲-ناکامی همیشگی:
چون حسود گرفته شدن نعمت از بندگان را می خواهد و درمدت زندگی در این دنیا هر بنده از طرف پروردگارش روزی مقدر داراستو هیچ کس نمی تواند جلوی آن را بگیرد ،پس شخص حسود همیشه در ناکامی است.

۳-بیماری:
ناراحتی و پریشانی درونی باعث بیماری و مشکلات گوارشی می شود و درنتیجه مقاومت بدن کم و باعث ضعیف شدن بدن می شود.
امام علی (ع):تندرستی بدن از کمی حسادت.

۴-کوتاهی عمر:
رنج فراوان حسود او را به کارهایی مانند قطع رحم و آزار رساندن به مردم و اینها کوتاه کننده عمر است و گاه باعث هلاکت.
امام علی (ع):کینه (از لوازم حسد است) می برد و فانی می سازد عمر را.

۵-حسود پیشرفت نمی کند:
به این جهت که می کوشد نعمت ازبندگان گرفته شود و برای رسیدن به بزرگی فسادها می کند در این جا خداوند از بزرگ شدن او جلوگیری می کند .

۶-زوال ایمان:
اگر نعمتی به بندای برسد حسود زوال آن را می خواهد پس به خدا کفر ورزیده وخود را بالاتر از خدا می داند و صلاح خدا را نادیده گرفته اگر بمیرد بی دین مرده.

۷-زوال حسنات قلبی:
آدم حسود از هر خوی انسانی باز می ماند به جای دوستی ،دشمنی و به جای خیر خواهی ،بد خواهی وبه جای صدق و صفا دروغگویی و دو رنگی گرفتار است.
به جای فداکاری و از خودگذشتگی به خورده گیری و شررسانی و انتقام جویی مبتلاست تا به هر نوع خیانتی و جنایتی آلوده می شود.


برگرفته از http://www.tebyan.net
و کتاب قلب سلیم، نوشته شهید آیت الله دستغیب