زبان ترکی - آذری

[mass night wolf]

زمان گذشته نقلی(حال کامل):

بیانگر فعلیست که در زمان گذشته انجام شده و آثارش تا الان ادامه دارد.

برای ساختن این فعل در ترکی ابتدا مصدر را حذف کرده سپس با توجه یه هارمونی اصوات یکی از چهار پسوند (miş، mış، muş، müş) را به ریشه فعل می افزاییم و در انتها پایانه های صرفی شش گانه را با توجه به هارمونی اصوات می آوریم.

پایانه های صرفی:

im,ım,um,üm iz,ız,uz,üz

sin,sın,sun,sün siniz,sınız,sunuz,sünüz

- ler,lar

مانند:

Görmek: دیدن

Görmüşüm دیده ام Görmüşüz دیده ایم

Görmüşsün دیده ای Görmüşsünüz دیده اید

Görmüş (دیده (است Görmüşler دیده اند

Almak: گرفتن

Almışım گرفته ام Almışız گرفته ایم

Almışsın گرفته ای Almışsınız گرفته اید

Almış گرفته است Almışlar گرفته اند

ساختن زمان گذشته نقلی منفی: برای ساختن منفی این نوع فعل me وma را بعد از ریشه فعل آورده و سپس با توجه به قانون هماهنگی اصوات یکی از پسوندهای mış,miş را می آوریم.در انتها نیز پایانه های صرفی زیر را می آوریم.

پایانه های صرفی:

im,ım iz,ız

sin,sın siniz,sınız

- ler,lar

مانند:

seçmek: انتخاب کردن

seçmemişim انتخاب نکرده ام seçmemişiz انتخاب نکرده ایم

seçmemişsin انتخاب نکرده ای seçmemişsiniz انتخاب نکرده اید

seçmemiş انتخاب نکرده است seçmemişler انتخاب نکرده اند

kalmak: ماندن

kalmamışım نمانده ام kalmamışız نمانده ایم

kalmamışsın نمانده ای kalmamışsınız نمانده اید

kalmamış نمانده است kalmamışlar نمانده اند

زمان گذشته نقلی سوالی: برای ساختن این حالت یکی از mu,mü,mi,mı بعد از فعل وقبل از پایانه صرفی استفاده می کنیم (با توجه به قانون هماهنگی اصوات).

مانند:

Görmek: دیدن

Görmüş müyüm? دیده ام؟ Görmüş müyüz? دیده ایم؟

Görmüş müsün? دیده ای؟ Görmüş müsünüz? دیده اید؟

Görmüş mü? (دیده؟ (است Görmüşler mi? دیده اند؟

Almak: گرفتن

Almış mıyım? گرفته ام؟ Almış mıyız? گرفته ایم؟

Almış mısın? گرفته ای؟ Almış mısınız? گرفته اید؟

Almış mı? گرفته است؟ Almışlar mı? گرفته اند؟

زمان گذشته نقلی سوالی و منفی: برای ساختن این حالت یکی از mu,mü,mi,mı بعد از فعل منفی وقبل از پایانه صرفی استفاده می کنیم (با توجه به قانون هماهنگی اصوات).

مانند:

seçmek: انتخاب کردن

seçmemiş miyim? انتخاب نکرده ام؟ seçmemiş miyiz? انتخاب نکرده ایم؟

seçmemiş misin? انتخاب نکرده ای؟ seçmemiş misiniz? انتخاب نکرده اید؟

seçmemiş mi? انتخاب نکرده است؟ seçmemişler mi? انتخاب نکرده اند؟

kalmak: ماندن

kalmamış mıyım? نمانده ام؟ kalmamış mıyız? نمانده ایم؟

kalmamış mısın? نمانده ای؟ kalmamış mısınız? نمانده اید؟

kalmamış mı? نمانده است؟ kalmamışlar mı? نمانده اند؟

* همانطور که می بینید برای سوم شخص جمع پسوند mı بعد از lar می آید.

---

اینا مربوط به ترکی استانبولی هستن

---

نامگذاری و شمارش اعداد در ترکی آذربایجانی فارسی ترکی آذربایجانی Azərbaycan Türkcəsi فارسی ترکی آذربایجانی Azərbaycan Türkcəsi فارسی ترکی آذربایجانی Azərbaycan Türkcəsi
یک بیر Bir یکم بیراینجی Birinci یکمین بیراینجی‌سی Birincisi
دو ایکی İki دوم ایکی‌اینجی İkinci دومین ایکی‌اینجی‌سی İkincisi
سه اوچ Üç سوم اوچ‌اونجو Üçüncü سومین اوچ‌اونجوسو Üçüncüsü
چهار دؤرد Dörd چهارم دؤرداونجو Dördüncü چهارمین دؤرداونجوسو Dördüncüsü
پنج بئش Beş پنجم بئش‌اینجی Beşinci پنجمین بئش‌اینجی‌سی Beşincisi
شش آلتی Altı ششم آلتی‌اینجی Altıncı ششمین آلتی‌اینجی‌سی Altıncısı
هفت یئددی Yeddi هفتم یئددی‌اینجی Yeddinci هفتمین یئددی‌اینجی‌سی Yeddincisi
هشت سککیز Səkkiz هشتم سککیز‌اینجی Səkkizinci هشتمین سککیز‌اینجی‌سی Səkkizincisi
نه دوققوز Doqquz نهم دوققوزاونجو Doqquzuncu نهمین دوققوزاونجوسو Doqquzuncusu
ده اون On دهم اون‌اونجو Onuncu دهمین اون‌اونجوسو Onuncusu
دوازده اون ایکی On iki دوازدهم اون ایکی‌اینجی On ikinci دوازدهمین اون ایکی‌اینجی‌سی On ikincisi
شانزده اون آلتی On altı شانزدهم اون آلتی‌اینجی On altıncı شانزدهمین اون آلتی‌اینجی‌سی On altıncısı
بیست اییرمی İyirmi بیستم اییرمی‌اینجی İyirminci بیستمین اییرمی‌اینجی‌سی İyirmincisi
سی اوتوز Otuz سی‌ام اوتوزاونجو Otuzuncu سی‌امین اوتوزاونجوسو Otuzuncusu
چهل قیرخ Qırx چهلم قیرخ‌اینجی Qırxıncı چهلمین قیرخ‌اینجی‌سی Qırxıncısı
پنجاه اللی Əlli پنجاهم اللی‌اینجی Əllinci پنجاهمین اللی‌اینجی‌سی Əllincisi
شصت آلتمیش Altmış شصتم آلتمیش‌اینجی Altmışıncı شصتمین آلتمیش‌اینجی‌سی Altmışıncısı
هفتاد یئتمیش Yetmiş هفتادم یئتمیش‌اینجی Yetmişinci هفتادمین یئتمیش‌اینجی‌سی Yetmişincisi
هشتاد سکسن Səksən هشتادم سکسن‌اینجی Səksəninci هشتادمین سکسن‌اینجی‌سی Səksənincisi
نود دوخسان Doxsan نودم دوخسان‌اینجی Doxsanıncı نودمین دوخسان‌اینجی‌سی Doxsanıncısı
صد یوز Yüz صدم یوزاونجو Yüzüncü صدمین یوزونجوسو Yüzüncüsü
سیصد اوچ یوز Üç yüz سیصدم اوچ یوزاونجو Üç yüzüncü سیصدمین اوچ یوزاونجوسو Üç yüzüncüsü
هزار مین Min هزارم مین‌اینجی Mininci هزارمین مین‌اینجی‌سی Minincisi