تفسیر ادبی عرفانی قرآن عظیم

[آشنای غریب]

بسم الله الرحمن الرحیم

رمـز و راز حـروف ، کلمــات ، ســوره ها


در مورد رمــز و راز حروف ، کلمات و سوره های قـرآن ، مفسران و عارفان به قـرآن تا آنجا که درحد فهـم و تشخیص و استنبـاط آنها بوده است چنین نوشته اند :


در هرحرفی ارادتی، در هرکلمتی اشارتی ، در هـرآیتی زیــادتـی ، و در هــر سوره ای سعـادتی است.


و نیز در هرحرفی بـدایتی ، در هرکلمتی هدایتی ، در هر آیتی اشارتی ، و درهـرسوره ای کرامتی است.


و نیز در هـر الفی آلایی، در هـر بایی بهایی، در هـر تایی تحفـه ای، در هـر ثایی ثوابی، در هـر جیمی جوابی ، در هـر حایی حیـایی، در هـر خایی خواصی، در هـر دالی دوائی، در هـر ذالی ذوقی، در هـر رایی رضـایی، در هـر زایی زیـادتی، در هـر سینی سنـایی، در هـر شینی شفـائی ، در هـر صادی صفـایی، در هر ضادی ضیـائی، در هـر طایی طهـارتی، در هر ظایی ظرافـتی ، در هـر عینی عنـایتی، در هر غینی غنیمتی ، در هـر فایی فائـدتی، در هـر قـافی قرابتی، در هـرکافی کـرامتی، در هـر لامی لـوایی ، در هـر میمی محبتی، در هـر نـونی نـوایی ، در هـر واوی ولایی، در هـر هـایی هـدایتی، و در هـر یـایی یمنی و برکتی نهفته است.


پیامبر( ص) فرموده اند: اگر کسی به صفای اعتقاد و یقین درست قـرآن را برکوهی بخواند آن کـوه از بیخ برآید. و در قـرآن نیز آمده است :


لَو اَنزَلنا هذَا القُـرآنَ عَلی جَبَلٍ لَرَاَیتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً ًمِن خَشیةِ الله... (21- حشـــر)

تا دل ز علایقـت یگانـــه نشود

یک تیر تـو را سوی نشـانه نشود

تا هـر دو جهـانت از میـانه نشود

کشتی بســلامت به کـرانه نشود

اول هر کاری بسـم الله الرّحمن الرّحیم


قـــرآن آموز را حســاب نَبُـود


قـــرآن دان را حجـــاب نَبُـود


قــرآن خــوان را عـــذاب نَبُـود


و نیز قـرآن اصل ایمان است و اسـاس معـرفت، بـرهـان نبـوت است و معنی رسـالـت، منشـور هدایت است و قانون حکمت، نـامـه تذکرت است و صحیفـه رحمت، شـاهـد حـق است و مایـه حقیقـت، بیان جلال الوهیت است و نشان جمال ربوبیت.


هرکه را قرآن انیس است خـداونـد اورا جلیس است، هـرکـه را قـرآن رفیـق است نصیب او را توفیق است، و هـرکه را قـرآن امــام ( راهـنمـا) است مقـّرش دارالسّـلام است.

( تفسیرادبی عـرفانی جـلــد اول ص5)

[در میان اقوام و ملل مختلف، رسم است که کارهای مهم و با ارزش را به نام بزرگی از بزرگان خویش که مورد احترام و علاقه آنهاست، شروع می کنند، تا آن کار میمون و مبارک گردد و به انجام برسد. البته آنان براساس اعتقادات صحیح یا فاسد خویش عمـل میکنند. گاهی بنام بتهـا و طاغـوتهـا وگاهی با نام خــدا و به دست اولیای خـدا کار را شروع میکنند. چنانکه در جنگ خندق اولین کلنگ را رسـول خـدا(ص) برزمین زد.]


بسم الله الرحمن الرحیم سرآغاز کتاب الهی است.


بسـم الله نه تنها در ابتـدای قــرآن ، بلکه در آغاز تمام کتابهای آسمانی بوده است.


در سرلوحه کار و عمل همه انبیاء بسم الله قـرار داشته است.


وقتی کشتی حضرت نوح در میان امواج طوفان به راه افتاد، نـوح (ع) به یاران خود گفت : سـوارشویـد کـه (بسم الله مجـریها و مرسیهـا) یعنی حرکت و توقف این کشتی با نام خدا است.


حضرت سلیمان (ع) نیز وقتی ملکه سبا را به ایمان فرا خـواند دعوتنامه خود را با جمله بسم الله الرحمن الرحیم آغاز نمود.


حضرت علی (ع) فرمودند: بسم الله مایه برکت کارها و ترک آن موجب نافرجامی است.


بر زبان آوردن بسـم الله در شروع هر کاری سفارش شده است؛ در خوردن و خوابیدن و نوشتن، سوار شدن بر مرکب و مسافرت و بسیاری کارهای دیگر.حتی اگرحیوانی بدون نام خدا ذبح شود مصرف گوشت آن حرام است و این رمز آن است که خوراک انسانهای هدف دار و موحد نیز باید جهت الهی داشته باشد.


روایــاتی در پاداش کسی که اولین بار بسم الله را به کودک یاد بدهد وارد شده است.


بسم الله آرم و نشانه مسلمانی است و مسلمان باید همه کارهای او رنگ مسلمانی داشته باشد. همانگونه که محصولات وکالاهای ساخت یک کارخانه آرم و علامت آن کارخانه را دارد.....


یا اینکه پرچم هرکشوری هم بر فراز ادارات و مدارس و پادگان های آن کشور است و هم بر فراز کشتی های آن کشور دردریاها و هم روی میز اداری کارمندان.



موضوع : توسط : محمــد ترابی

[font=tahoma][/font]

[آشنای غریب]

سیمـای بسـم الله :

بســم الله کلمه امان و رحمت است. امام علی (ع)


بســم الله تاج ســوره هــاست امام صـادق (ع)


بسم الله نشانگـر رنگ و صبغه الهی و بیانگر جهت گیری توحیدی ماست.


بســم الله رمز توحیـد است، و ذکـر نام دیگران به جای آن کفـر، و قرین کردن نام خـدا با نام دیگـران نشانه شـرک، نه درکنار نام خـدا نام دیگـری را ببریم و نه به جای نام او.


بسم الله رمز بقـا و دوام است. زیرا هرچه رنگ خدائی نداشته باشد فانی است.


بسم الله رمـز عشــق به خـدا و توکل به اوست


بسم الله رمـز خروج از تکبـر و اظهـار عجـز به درگاه الهی است.


بسم الله گام اول در مسیر بندگی و عبودیت است


بسم الله موجب فـرار شیطـان است...


بسم الله عامل قداست یافتن کارها و بیمه کردن آنهـا است.


بسم الله ذکر خــــدا و بیانگــر انگـیـزه ماست...


بسم الله به اسم اعظم الهی از سیاهی چشم به سفیدی آن نزدیکتر است. [امام رضا (ع)] ( تفسیر نـور جلد اول ص 18-19-20 )


[ درباره آیه شریفه بسم الله الرحمن الرحیم گفته شده که علاوه بر اینکه خود آیه مستقلی میباشد در قـرآن از جایگاه خاصی برخوردار است، و گفتن آن در اول هرکاری سفارش و تکرار آن در ابتدای هر سوره نشانه اهمیت آن است...]


[استعانت از خــدا یعنی کمک گرفتن از تمام صفات او، او رحمن و رحیم است و چشم امیـد ما به رحمت اوست. رحمتی گسترده و عمومی برای این جهان و جهان دیگـر... رحمتی گستـرده و ابـدی برای همه بدون قصدِ بازگشتِ نتیجـه ، مخصـوصِ خـداوند است]( تفسیـرنـور جـلــد2 ص 10)


بسـم الله الرحمن الرحیم ، [نزول آن از عالم اعلای قدرت، ظهور آن در حلیه عباراتی برتر از بلاغت، و تأثیر حکیمانه آن در هدایت بشریت بسی شگفت انگیزاست آنچه دراین آیه مورد توجه است همان مبدئیت همه کمالاتی است که درجهان ظهور نموده است.]


رحمن دلالت بر رحمت عـامه و گسترده و رحیـم دلالت بر رحمت خاصه و محـدود است،


رحمن به همه موجودات است و رحیم به مؤمنان،


رحمن در دنیـا و آخـرت و رحیـم درآخـرت.


رحمـن اسـم خـاص بـرای صفت عام ، و رحیم اسم عـام برای صفت خـاص است.


قرآن که تنها کتاب توحید و برای آخرین تکامل فکری بشر است سوره هایش با بسم الله شروع میشود تا انسان را متوجه سازد که همه تعالیم و دستوراتش از مبدأ حـق و از مظهر رحمت است.


دستورگفتن بسم الله در ابتدای همه امور برای اینست که روی فکر و دل را از غیرخــدا به خــدا برگرداند تا انسان همه جهان و هر عملی را از نگاه توحید بنگرد و از پراکندگی فکری بسوی وحدت گراید و در اقدام به هر عملی ، قدرتی بیش از قدرت استعدادی خود کسب و بکار برد و فقط بقدرت ناچیز و محدود خود متکی نباشد چرا که هرعملی که بنام غیرخدا و یا با غفلت از نام خدا انجام گیرد بهره و نتیجه مطلوب را بدست نخواهد داد که بزرگان دین فرموده اند: هرعملی که با بسـم الله شروع نشود ابتـر و ناقص است،


قـرآن تعلیـم میدهد که انسان همه امور را بنام خـداونــد رحمن و رحیم آغاز کند، و فکر خود را به او پیوند داده و خود را از پراکندگی و نگـرانی برهـاند .


رحمن و رحیم وصف بلاواسطه اسم ذات او میباشد ، رحمت در انسان عاطفه و احساس لطیفی است که منشأ حس کمک و خیراندیشی و خیـرخواهی شده و از انجام تقاضای این عاطفه بدون توقع پاداش لذت بََرَد ولی درباره خداوند از جهت آثار و ظهور رحمت است، این عاطفه خیر و خوی انسانی مانند دیگر استعدادها و فضایل انسانی در ضمیر انسان نهفته است .


توجه به مبدأ رحمت و آثار آن و تکرار این کلمه عاطفـه را در انسـان بیدار و بکارمی اندازد تا آنکه قلبش سرچشمه رحمت و از زبان و عملش خیرات بسوی دیگران جاری شود. اثر تکرار و تذکر همه صفات و نامهای خداونـد همین است که معنا و حقیقت آن را در انسان مستعد ظهور می نماید.

( پـرتـوی از قـرآن جـلــد 1 )

موضوع : توسط : محمــد ترابی

ادامــه دارد

[font=tahoma][/font]

[آشنای غریب]

تفسیر ادبی عرفانی بسم الله الرحمن الرحیم
س 3 : آل عمران

[b]بسـم الله الرّحمن الرّحیـم

[/b]
[b]

کرامت دلهــا[/b]

یکی از صحابه از حضـرت رسول (ص) از بسـم الله پرسید ، حضـرت فرمودند: نامی از نامهـای خداونـد و با نـام اعظــم نزدیک است.


حضرت امام صادق علیه السلام هم فرمودند: بسـم الله کلید کتاب خـدا است همچون کلیـد دربها، همـانگونه که هیچ دری بی کلید نیست هیـچ دستـوری هم درقـرآن بی بسـم الله نیست.


بسـم الله نام خـداونـد بر صفت کمال است، با عـزّت و با جلال، با لطف و با جمال، و با فضل و با نوال است، وجـود او دلهـا را کرامت است وشهـود او جانها را ولایت، نا دَریافته درعیان و شیرین درحکایت است، یکی را اگر عنـایت کنـد، همـه را کفایت کند.

آب و گل را زهـره مهـر تـــو کی بودی اگر

هـم به لطف خود نکردی در ازلشان اختیـار

مهرذات توست یارب دوستــان را اعتقــاد

یاد وصف توست یا رب غمگنـان را غمگسار

خـداونـدا، نثار دل من امید دیدار تـو است و بهـارجان من در مرغـزار وصال تــو است.
آن چه جانی باشد که وعـده دیدار فراموش کند؟ و آن چه دلی باشــد که نسیـم وصـال را از گلـزار نبوید؟ و آن چه زبانی باشد که جز نام دوست بخود راه دهد؟ که از نام دوست بوی دوست آید، وحدیث دوست راحت جان فــزاید.

روی ما شاد است تا تو حاضری با روی تو

جان ما خوش باد چون غایب شوی با یاد تو

********************************************

[align=START]تفسیر ادبی عرفانی بسم الله الرحمن الرحیم

س 5 : مائــــــــــده

بسـم الله الرحمـن الرحیـم

عیب پـوش کارســاز

واژه اسم برگرفته از( سمّـُو) و به معـنای رفعـت و بلند مرتبه بودن است ، اصل این واژه (سمّو) و جمع آن اسماء است. [/align]

(مجمع البیان جـلــد اول ص62)

بسـم الله الرحمـن الرحیـم
نام خداوندی است که به هیچ چیز و هیچ کس نماند و به هیچ کار هیچ وقت درنماند دشمن پروراست ودوست نواز، از نهان آگاه و بیچارگان را پناه ، عیب پوش است و کارساز، یاد او آئین زبان و دیدار او زندگی جان و یافت او سرور جاودان، پادشاه است بی سپاه و استوار است بی گـواه.

خــدایــا ؛ در سـرآب دارم و دردل آتش، در باطـن نـاز دارم و در ظاهر خواهش ، در دریـائی نشسته ام که آنرا کــران نیست، به جـان من دردی اسـت که آنرا درمـان نیست.

موضوع توسط : محمد ترابی

[آشنای غریب]

تفسیر ادبی عرفانی بسم الله الرحمن الرحیم

سوره 6 : انعــــــــــام

بسم الله الرحمن الرحیـم

رمز محبت

نام پادشاهی است که پشت گرمی به سپـاه و عدد ندارد،

نام عزیزی است که از خویش و بیگانه و عدد عزّت نیابد،

اسم اعظــم است که زمـان ومـدت او را محصورنکند،

نام خـداونـدی است پـاینـده بی امد ، تـاونـده بی یار و مدد، درذات احمد است و درصفات صمد، بی شریک و بی مشیر و بی ولد، برتر از هـرچه خرد نشان داد، دورتر از هـرچه پنداشت بدان افتاد، پاک از هـراساس که تفکر و بحث نهاد، تفکر و بحث بعلم و عقل خود درذات و صفات وی حرام و تصدیقِ قبولِ منقول و تسلیم معانی در دین ما را تمام، این خود زبان علم است به اشارت شریعت، که مزدور آنرا مایه، و بهشت جوانان را سرمایه.

باز عارفان و خداشناسان را زبانی دیگر است، و رمزی دیگر،

زبانشان زبان کشف، و رمزشان رمز محبت به اشاره حقیقت.

زبان علم به روایت است و زبان کشف به عنایت، اهل روایت مزدور است و طالب حـور، و اهل عنـایت در بحـر عیــان غرقه نـور.

خـداونــدا ؛

اگرمزدور را بهشت حظّ است عارف را از دوست آرزوی یک لحظه است،

اگرمزدور در بند سود و زیان است عارف سوخته به آتش بی دود است،

اگرمزدور از بیم آتش دوزخ درگداز است عارف سرتاسر همه ناز است .


*****************************************************************
تفسیر ادبی عرفانی بسم الله الرحمن الرحیم

س 7 : اعــراف

بسـم الله الرحمـن الرحیـم

نتیجه صدق در گفتن بسم الله

گفته اند : چون بنده به صدق بسـم الله گوید بر هـرچه خوانـد راست آید و آنچه خواهد یـابـد.

چندان نـاز است ز عشـق تــو در سرِ من

تا بر غلطـم که عاشقـی تـــو بـرِ من !

یا خیمـه زنــد وصــال تـو بـر در ِمن

یا در سـر کار تـــو شــود این سر من

موضوع :توسط : محمــد ترابی

[شادی زهرا]

نام پادشاهی است که پشت گرمی به سپـاه و عدد ندارد،

نام عزیزی است که از خویش و بیگانه و عدد عزّت نیابد،

اسم اعظــم است که زمـان ومـدت او را محصورنکند،

----------

با سپاس از آنچه موجب جلای دل شد. ِ
یا حق

[آشنای غریب]

تفسیر ادبی عرفانی بسم الله الرحمن الرحیم


س 8 : انفـــــــــــال


معـــراج دلهــــا

بسـم الله الرحمـن الرحیـم

بســـم الله کلمه تقوی است، معراج دلهاست، روشنائی راز اصفیاء است، شفای سینه اتقیاء است.


بســم الله، نور دل دوستان، آئینه جان عارفان، چراغ سینه موحدان ، آسایش رنجوران ، مرهم خستگان و شفــای درد و پــزشــک بیمــار دلان است.


خدایا، گرفتار آن دردم که تو داروی آن دانی، در آرزوی آن سوزم که تو سرانجام آن دانی، بنده آن ثنایم که تــو سـزاوار آنی، من در تــو چه دانم تــو دانی، تــو آنی که خود گفتی و چنانکه گفتی آنی!

چشمی که تــــو را دیـــد شــد از درد معـــافی

جــانی که تـــو را یافـت شــد از مــرگ مسـلّـم

تفسیر ادبی عرفانی بسم الله الرحمن الرحیم

س 10: یـونــس

درهجر تو کار ، بی نظام است مرا

بسـم الله الرحمـن الرحیـم

خدایا ، عارف تو را به نـور تـو می داند، و درآتش مهـر تـو می ســوزد و از ناز باز نمی پردازد.
ابتدای کارها از خدا است و بازگشت هـمـه به خــدا ، یعـنی درآمد هـرچیـز در قــدرت او، و بازگشت هـمـه به حکــم او است، ازل به تقـدیــر او، و ابــد به قضـای او است.

درهجـر تـو کار بی نظـام است مرا

شیرین همه تلخ و پخته خام است مرا

درعالــم اگـر هــزار کام است مرا

بی نام تــو سربسر حـرام است مـرا

تفسیر ادبی عرفانی بسم الله الرحمن الرحیم


س 11 : هــود

بشـارت تهدیـدآمیـز !

بسـم الله الرحمـن الرحیـم

خـدایـا ، گاه می گوئی فـرود آی ، گاه می گوئی گـریز، گاه فـرمائی بیـا ، گاه گوئی پرهیـز،


خدایا ، این نشان قربت است ؟ یا محض رستـاخیز؟ هـرگـز بشـارت نـدیدم تهـدیـد آمیـز!


ای مهـربانِِ بردبار، ای لطیف نیک یار، آمدم به درگاه ، خــواهی به نازدار و خواهی خواردار،


حقیقت این کار همه نیاز است و حسرتی بیکران و دردی مادرزاد ،
در آن هم ناز است و هم گـداز، هم رستاخیز نهان است و هم زندگانی جاودان ،
و بیقراری دل واجدان، بلای جان مقربان، حیرت عـلـم محققـان، احتراق عشق عارفان و سرگردانی جوانمردان،


سرگردانی آنان در این راه چنان است که کسی در چاهی بی ته افتد هرچند که در آن بیشتر میشود آن چاه بی ته تر میشود! که هرگز او را پای بر زمین نیاید!


همچنین روندگان در این راه همیشه روانند افتان و خیزان که هرگز ایشان را نه وقفتی، و در این راه نه سلوتی، و نه این دریا را قعـری، و نه این حدیث را غایتی است.

موضوع : توسط : محمــد ترابی

[font=tahoma][/font]