آفات علم و حكمت*
۲۲ شهريور ۱۳۸۹, ۰۳:۳۳ صبح
(آخرین ویرایش در این ارسال: ۳۰ شهريور ۱۳۸۹ ۰۳:۲۲ عصر، توسط safirashgh.)
ارسال: #1
|
|||
|
|||
آفات علم و حكمت*
بسم الله الرحمن الرحیم
سلام دوستان ارزش علم رو در موضوع تکریم علما قرار دادم حال به بیان آفت آن می پردازیم .......... امید که بر علم خودمان غره نشویم آمین علم و معرفت از بالاترین هدایا و الطاف الهی بر بشر است كه انسان با استفاده صحیح از آن میتواند به اوج نقطه كمال انسانی صعود نماید و از آن به عنوان پلكان ترقّی مدد بگیرد، ولی با این حال در صورت عدم استفاده صحیح از دانش و هدف بالذات قرار دادن آن ممكن است دچار آفاتی شود كه موجبات انحطاط و گمراهی هر چه بیشتر عالم را فراهم نماید، چنانكه گاهی برخی از امور قبل از تابیدن نور علم و حكمت بر قلب انسان مانع از تابش آن بر صفحه تاریك دل انسان و حیات دوباره آن میشوند. از آنجا كه آشنایی با این آفات و موانع ما را قادر بر پیشگیری از آنها و بهره برداری مطلوبتر از این موهبت الهی میسازد، در این گفتار كوتاه به بیان برخی از موانع و آفات علم و حكمت با استفاده از كلام معصومین ـ علیهم السّلام ـ و بزرگان دین میپردازیم. ادامه دارد .......... بسم الله الرحمن الرحیم حسبنا الله و نعم الوکیل ... آل عمران 173...پشت و پناه ما خداست و چه پشت و پناه خوبی. |
|||
|
۲۲ شهريور ۱۳۸۹, ۱۱:۳۰ صبح
ارسال: #2
|
|||
|
|||
RE: آفات علم و حكمت
بسم الله الرحمن الرحیم
ادامه............... اقسام موانع و آفات علم: موانع و آفات علم و حكمت را از یك نظر میتوان به سه دسته تقسیم نمود: 1. موانع و آفات علوم رسمی كه از راه آموزش كلاسیك حاصل میشود همچون فقه، اصول و همه علوم تجربی، مانند؛ كمروئی «هر كه خجالت كشد دانشش اندك میشود»[1] (امام صادق ـ علیه السّلام ـ) بدفهمی، تن آسائی، چنانچه حضرت علی ـ علیه السّلام ـ فرمودهاند: «علم با تن آسائی یافت نمیشود».[2] 2. موانعی كه مانعیّت آنها شامل شناختهای عقلی وقلبی همچون شناخت خدا و اقرار به یگانگی او است، مانند: عجب، تعصّب و استبداد...، كه این موانع اندیشه را از تشخیص صحیح حقائق عقلی و قلب را از بركات الهامها و ارشادهای غیبی الهی محروم میسازد. 3. موانع علم حقیقی یا نور حكمت، كه همان علمی است كه خداوند در دل هر كس كه بخواهد قرار میدهد و با تحصیل و آموزش و تفكر حاصل نمیگردد، بلكه نورٌ یقذفهُ الله فی قلبِ مَن یشاء میباشد، این موانع خود بر دو دستهاند: 1. حجب ظلمانی (گناهان): كه آئینه دل را تیره و تار و جان را بیمار میسازد و آدمی را از دانش حقیقی بیبهره میكند، هر چند دارای مراتب بالائی از علوم رسمی باشد. ادامه دارد........... -------------------------------------------------------------------------------- [1] . الكافی، ج 2، ص 106، ح 3، مرحوم كلینی، (دار الكتب الاسلامیه، تهران، چ چهارم، 1362). [2] . غرر الحكم، با شرح جمال الدین خوانساری و تصحیح جلال الدین حسینی، ج 6، ح 10684، ص 387، (دانشگاه تهران، چ سوم). ********** بسم الله الرحمن الرحیم حسبنا الله و نعم الوکیل ... آل عمران 173...پشت و پناه ما خداست و چه پشت و پناه خوبی. |
|||
|
۲۸ شهريور ۱۳۸۹, ۱۰:۵۳ صبح
(آخرین ویرایش در این ارسال: ۲۹ شهريور ۱۳۸۹ ۰۳:۴۸ عصر، توسط safirashgh.)
ارسال: #3
|
|||
|
|||
RE: آفات علم و حكمت
بسم الله الرحمن الرحیم
تا این جا بودیم که به موانع علم رسیده بودیم اولی را گفته حال دوم: 2. حجت نورانی: حجابهائی كه خود از سنخ نور هستند و تعلق به نشئه مجرّدات تامّه و شهود آن عالم دارند كه در مناجات شعبانیه از آنها به «حجب النور» تعبیر شده است،[3] آن چنانكه نور خورشید مانع از رؤیت حقیقت و مركز خورشید است با اینكه خود از سنخ نور و روشن كننده هستند، حجابهای نورانی هم مانع از ادراك درجات بالای حقیقت هستی هستند. حضرت امام (ره) در توضیح حجب نورانی و ظلمانی میفرماید: «توجه به غیر خدا انسان را به حجابهای ظلمانی و نورانی محجوب مینماید. كلیه امور دنیوی اگر موجب توجه انسان به دنیا و غفلت از خداوند متعال شود، باعث حجب ظلمانی میباشد و اگر دنیا وسیله توجه به حقّ و رسیدن به دار آخرت (كه دار التشریف است) باشد حجابهای ظلمانی به حجب نورانی مبدّل میگردد و كمال انقطاع آن است كه حجب ظلمانی و نورانی پاره و كنار زده شود تا به مهمانسرای الهی كه معدن عظمت است بتوان وارد گردید.»[4] موانع و آفات ذكر شده در این مقاله بیشتر مربوط به علوم از قسم دوّم و سوّم میشود، گرچه برخی از آفتها برای تمام علوم آفت به شمار میرود و عالم را از مسیر صحیح به كژ راهه میكشاند و یا او را از اشعههای حیات بخش خورشید معرفت بینصیب میگذارد ************ [3] . كتاب سیمای علم و حكمت در قرآن و حدیث، محمدی ری شهری، دار الحدیث، چ اول، ص 97. [4] . جهاد اكبر، امام خمینی، ص 30، (چ چهارم، پائیز 1374، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)). بسم الله الرحمن الرحیم حسبنا الله و نعم الوکیل ... آل عمران 173...پشت و پناه ما خداست و چه پشت و پناه خوبی. |
|||
|
۲۹ شهريور ۱۳۸۹, ۱۱:۳۱ صبح
ارسال: #4
|
|||
|
|||
RE: آفات علم و حكمت
بسم الله الرحمن الرحیم
موانع و آفات: 1. نفوس و شهوت: حضرت علی ـ علیه السّلام ـ : «حكمت با شهوت در یك دل جای نمیگیرد.»[5] 2. محبّت دنیا و دنیاطلبی: حضرت علی ـ علیه السّلام ـ : «محبّت دنیا خرد را تباه میكند و دل را از شنیدن حكمت باز میدارد و كیفری دردناك میآورد.»[6] حبّ دنیا و دنیاطلبی یكی از بزرگترین موانع نور علم و آفات علوم رسمی به شمار میرود. دلی كه سرشار از محبّت دنیاست، هیچ گاه خریدار حكمت و معارف الهی نیست و انسان دنیادوست تنها برای رسیدن به مطامع دنیوی خویش به سمت فراگیری علوم رسمی روی میآورد و آن گاه حتی اگر علم توحید را هم فرابگیرد، تنها موجب دوری هر چه بیشتر او از خدا میشود. پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمودند: «ما ازدادَ عبدٌ علماً فازدادَ فی الدّنیا رغبهً الّا ازدادَ من اللهِ بُعداً»؛[7] هر آنچه بنده دانش خود را افزایش دهد و سپس رغبت بیشتری به دنیا پیدا كند، موجب دوری بیشتر او از خدا میگردد. و این عالم در مسیر حركت به سوی جهنّم گام برداشته است، چنانچه حضرت امام خمینی (ره) به طالبان علم هشدار میدهند: «مواظب باشید مبادا پنجاه سال یا بیشتر یا كمتر در حوزه با كدّ یمین و عرق جبین جهنّم كسب نمائید.»[8] اگر علم دستمایه دنیاطلبان و دانشمندان دنیا دوست قرار بگیرد با بهره گیری از آن بالاترین گناهان و بدترین جنایات را انجام میدهند، چنان كه در جهان معاصر علم و دانشمندان مورد سوء استفاده و قدرت طلبی دنیاخواهان قرار گرفته و فجایع بیشماری را پدید آوردهاند، كه نمونهبارز آن فجایع جنگ جهانی دوم و بمباران اتمی دو شهر ژاپن است كه هزاران انسان بیگناه قربانی مطامع قدرتمندان شدند. 3. گناه: پیامبراكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ : «بنده گناه میكند پس دانشی را كه پیشتر میدانسته از یاد میبرد.»[9] 4. بیماریهای قلب، همچون قساوت قلب، نفاق، حسد و...: امام هادی ـ علیه السّلام ـ فرمودند: «حكمت در طبیعتهای فاسد سودی نمیبخشد».[10] ************* 5] . غرر الحكم، ج 6، ح 10915، ص 436. [6] . غرر الحكم، ح 4878، ج 3، ص 397. [7] . بحار الانوار، ج 2، ص 38، علامه مجلسی، (بیروت، 1403 ق). [8] . جهاداكبر، حضرت امام خمینی، ص 23، (چ چهارم، پائیز 1374، موسسه تنظیم ونشر آثار امام خمینی). [9] . عده الداعی، ص 197. [10] . اعلام الدین، ص 311، ابی الحسن دیلمی، (مؤسسه آل البیت، قم، 1408 ق). بسم الله الرحمن الرحیم حسبنا الله و نعم الوکیل ... آل عمران 173...پشت و پناه ما خداست و چه پشت و پناه خوبی. |
|||
|
۲۹ شهريور ۱۳۸۹, ۰۳:۵۶ عصر
ارسال: #5
|
|||
|
|||
RE: آفات علم و حكمت
بسم الله الرحمن الرحیم
5. غفلت: حضرت علی ـ علیه السّلام ـ : «هر كس غفلت كند، نادان ماند».[11] «آنكه مغلوب غفلت شود دلش میمیرد.»[12] 6. آرزو: پیامبراكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ : «آن كه به دنیا رغبت ورزد و آرزویش را در آن دراز گرداند، خداوند دلش را به اندازه رغبتش به آن كور میكند.»[13] 7. تكبر و غرور: تكبر و غرور علمی هم در زمینه علوم به دست آمده آفت است و هم باعث میشود انسان از كسب مراحل علمی برتر و بالاتر محروم بماند و خود را از همگان بالاتر بداند و هیچ گاه به حقیقت دست نیابد. امام كاظم ـ علیه السّلام ـ فرمودند: «كشت در دشت هموار میروید و نه در سنگلاخ و همینطور حكمت در دل فروتن آباد بارور میشود و نه در دل متكبر سركش».[14] 8. طمع: پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ : «طمع حكمت را از دلهای دانایان میبرد.»[15] 9. خشم: امام صادق ـ علیه السّلام ـ : «خشم دل حكیم را نابود میكند. هر كس مالك خشم خویش نباشد، مالك خرد خویش نیست.»[16] 10. تعصب: پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ : «هر كس در دلش دانه خردلی از تعصب باشد خداوند او را روز قیامت با اعراب جاهلی برانگیزد.»[17] 11. پرخوری: پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ : «دل هنگام پری شكم حكمت را بیرون میاندازد.»[18] 12. جدال و مراء: حضرت علی ـ علیه السّلام ـ : آن كه مجادله به باطلش زیاد شود كوریاش از حقیقت ماندگار شود.[19] علامه مجلسی (ره) میگوید: مراد از جدال، مناظره به منظور غلبه بر طرف مقابل و مراد از مراء، جدال و اعتراض بر سخن دیگران بدون داشتن هدف و غرض دینی است. اینها آن گاه نكوهیده و از آفات علم به شمار میروند كه هدف شخص اظهار برتری خود و نه اثبات حقّ یا ردّ باطل باشد، كه در این صورت شخص، دیگر به دنبال كشف حقیقت نیست و صرفاً درصدد اظهار برتری است كه منجر به انحراف از مسیر صحیح خواهد شد.[20] لذا پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ به این گونه عالمان وعید جهنّم دادهاند: «من تعلّم العلمَ لیبالی به العلماء أو لیماری به السفهاء أو یصرفُ وجوهَ النّاس اِلیه أدخَلهُ الله النّار»؛[21] هر كس علم بیاموزد تا به وسیله آن بر دانشمندان مباهات و فخرفروشی نماید یا با سفیهان ممارات و جرّ و بحث كند یا چهرهها را به سوی خود برگرداند، خداوند او را داخل آتش خواهد نمود.» اینها نمونههایی از آفات و موانع علم و حكمت، برگرفته از بیانات پیشوایان دین اسلام است و تنها با مدنظر قرار دادن و رفع این موانع است كه طالب علم میتواند جان خویش را از چشمه معرفت سیراب نموده و علمش را در مسیر كمال خویش و تكامل بشریت به كار بندد، و در غیر اینصورت علم تنها وبال و موجب ظلمت باطنی او خواهد بود. **************** [11] . غرر الحكم، ج 5، ح 7686، ص 144. [12] . غرر الحكم، ج 3، ح 8430، ص 293. [13] . تحف العقول، ص 60، (موسسه النشر اسلامی، وابسته به جامعه مدرسین، چ چهارم، 1416 ق). [14] . تحف العقول، ص 396 و 504. [15] . كنز العمال، ج 3، ص 495، ح 7576، حسام الدین هندی، (موسسه الرساله، بیروت، 1409 ق). [16] . الكافی، ج 2، ص 305، ح 13، (دار الكتب الاسلامیه، تهران، 1362، چ چهارم). [17] . الكافی، ج 2، ص 308، ح 3، (دار الكتب الاسلامیه، تهران، 1362، چ چهارم). [18] . تنبیه الخواطر، ج 2، ص 119. [19] . غرر الحكم، ج 5، ح 8115، ص 230. [20] . بحار الانوار، ج 70، ص 399 و 400، (بیروت، 1403 ق). [21] . كنز العمال، ج 10، ص 197، حسام الدین هندی، (موسسه الرساله، بیروت، 1409 ق). امید که هرگز بر علم اندکمان مغرور نشده و برای بهبود خود و جامعه ی پیرامون استفاده نماییم . آمین والسلام السلام علی من تبع الهدی بسم الله الرحمن الرحیم حسبنا الله و نعم الوکیل ... آل عمران 173...پشت و پناه ما خداست و چه پشت و پناه خوبی. |
|||
|
|
کاربرانِ درحال بازدید از این موضوع:
1 مهمان
1 مهمان
بازگشت به بالابازگشت به محتوا