مفتاح و مغلاق

[ضحی]

پيامبر ( ص ) فرمود:

«أيها الناس أبوا الجنّة في هذا الشهر مفتّحة فاسألوا ربّکم أن لايغلقها عليکم وأبواب النيران

مُغلقةٌ فاسألوا ربّکم أن لايفتحها عليکم».

اي مردم! درهاي بهشت در ماه رمضان باز است. از خدا مسئلت کنيد آن را به روي شما نبندد.

گرچه درهاي بهشت همواره باز است، امّا در اين ماه از ويژگي خاصي برخوردار است.

رحمت خدا همواره بيش از غضب اوست. وقتي از ربوبيتش نام

مي‌برد از نحوة تدبير خود سخن مي‌گويد، به گونه‌اي که نشانهٴ رحمت از سخن خدا پيداست.

﴿لَهُ مَقَالِيدُ السَّماوَاتِ وَالأَرْضِ﴾ (سوره زمر، آيه 63)

کليدهاي آسمانها و زمين به دست خداست.

اين کليد را دو جور مي‌شود حرکت داد. به يک سمت که حرکت کند مي‌شود

«مفتاح» ومخزن را باز مي‌کند. و اگر به سمت ديگر حرکت

دادي، مي‌شود «مغلاق» و در مخزن را مي‌بندد. اين کليد هم

مفتاح است و هم مغلاق، هم ابزار باز کردن و هم وسيلة بستن، خدا هم مي‌بندد و هم

مي‌گشايد؛ امّا نفرمود: «وعنده مغاليق الغيب» يعني پيش خدا قفلها و ابزار بستن غيب است.

فرمود: ﴿وَعِندَهُ مَفَاتِحُ الغَيبِ﴾ "سوره انعام، آيه 59" کليدهاي غيب به

دست خداست. يعني آنچه به دست خداست مفتاح است نه مغلاق، باز کردن در اختيار اوست،

بستن به وسيلة بد رفتاري خود انسان است.

او در رحمت را به روي کسي نمي‌بندد و همواره مفتاح به دست او است که مي‌گشايد.

بکوشيد که اين مفتاح، مغلاق نشود. اين شما هستيد که مي‌بنديد.

اما اينکه از اين تدبير و ربوبيت حق، به مفتاح تعبير شده، نشانة آن است که همواره او

«دائم الفضل علي البرية»(از ادعيه شب هاي جمعه) است. يعني مرتب فيض مي‌رساند و از اين

طرف، اين انسان است که بايد فيض بگيرد. در همان فرصتي که انساني از فيض محروم است،

انسان ديگري از فيض برخوردار است. انسان بايد از آن طر ف آماده باشد و بگيرد و گرنه خودش

در فيض را مي‌بندد. قلب انسان را هم خود او مي‌بندد.

لذا رسول الله صلّي‌الله‌عليه‌وآله‌وسلّم فرمود: درهاي بهشت در اين ماه باز است. وقتي تمام

درها کاملاً باز باشد مي‌گويند: «مفتّحه». اما اگر به طور معمول باز باشد مي‌گويند: «مفتوح»

فرق بين «فتح» و «تفتيح» همين است.

درهاي جهنم بعد از اينکه جهنميها وارد شدند، همواره بسته است؛ امّا درهاي بهشت چه قبل از

رفتن و چه بعد از رفتن همواره باز است.

بهشتيان که وارد بهشت سعادت شدند، درها همچنان باز

است: ﴿جَنَّاتِ عَدْنٍ مُفَتَّحَةً لَهُمُ الأَبْوَابُ﴾ - سوره ص، آيه 50 -

باغهاي هميشگي در حالي که درهاي آن براي ايشان گشوده است.

در بهشت را هرگز نمي‌بندند و در جهنّم را هم

هرگز باز نمي‌گذارند؛ زيرا بسته بودن در خود نوعي عذاب است و باز بودن آن رفاه و

نعمت.

نه غير مؤمن مي‌تواند به بهشت برود و نه مؤمن حاضر است از بهشت بيرون بيايد. بسته بودن

در عذابي مضاعف است: ﴿إِنَّهَا عَلَيهِم مُؤْصَدَةَ ٭ فِي عَمَدٍ مُمَدَّدَةٍ﴾ - سوره همزه، آيات 8 و 9-

نه تنها دوزخيان نمي‌توانند از آن خارج شوند بلکه همهٴ درهاي جهنم پشتش بسته است.

قفلها دو نوع است: گاهي به صورت قطعه کوچک آهني دو لنگة در را به هم متصل مي‌کند؛ و

گاهي هم نوار سرتاسري است که سرتاسر دو لنگه را به هم مي‌بندد.

در اين آيهٴ کريمه فرمود: سرتاسر در جهنم پشتش بسته است که هيچ راهي براي بيرون رفتن

نيست.

اينکه فرمود: در ماه رمضان درهاي جهنم بسته است يعني غضب و سخط و انتقام خدا در اين ماه

بسيار کم است.

منبع : حكمت عبادات آيت الله جوادي آملي