ازدواج

[خادم شهدا]

بسم الله.سلام
یاران قرآنی عزیز پیشنهاد میکنم حتما این متن رو بخونید!!!
انتخاب همسر،مسابقه دو نيست آهسته گام برداريد مي خواهم از رخدادي با شما صحبت كنم كه اكثريت قريب به اتفاق ما انسانها بالاخره يك روزي با آن روبرو مي شويم ، بله . ازدواج ؛ پديده اي بسيار عمومي امّا بسيار مهم : از اين جنبه كه تغييرات زيادي را در زندگي ايجاد مي كند و تبعات زيادي بر اين پديده مترتب است .
ابتدا از شما سؤالي مي كنم ، ازدواج خوب است يا بد ؟ اگر درست حدس زده باشم خواهيد گفت : (( بستگي دارد با چه كسي ازدواج كنيد )) خيلي ها عيناً پاسخ شما را مي دهند ، به اعتقاد اكثر مردم خوبي و بدي ازدواج تا حد زيادي بستگي به اين دارد كه با چه كسي ازدواج كنيد ، البته اعتقاد من كمي فرق مي كند ، معتقدم ازدواج ذاتاً خوب است اما اين انتخابها هستند كه مناسب يا نامناسبند و پس از انتخاب همسر ، رفتارهاي پس از ازدواج هستند كه مناسب يا نامناسبند . اما ما در اين كتاب فقط دربارهء موضوع اول صحبت مي كنيم . (( انتخاب )) البته در باره فلسفه، ضرورت و پيامدهاي ازدواج در فصل آينده بحثهاي مختصري با هم خواهيم داشت اما مدار اصلي بحث ما در اين كتاب (( انتخاب )) است . يعني با چه كسي ازدواج كنيد تا اينكه يك زندگي خوب ، با صفا و آرامي را شروع كنيد.
در اطراف ما زنان و مردان زيادي هستند كه زندگي تلخي را مي گذرانند به اين دليل كه همسر نامناسبي دارند ، همسرشان كسي نيست كه به وي احترام بگذارد ، نيازهاي او را درك كند ، خوش خلق و خوش رفتار باشد ، ازدواجي كه مي توانست براي اينها فرصتي براي رشد و بالندگي باشد همچون جهنم نقدي شده كه در آن مي سوزند و مي سازند كه يا از ترس آبرو يا بخاطر فرزندان و يا … آن را تحمل مي كنند اما قلباً تعلق خاطري به پيوندشان ندارند و تنها از سر درماندگي و ناچاري به ادامه اين وضعيت رقت بار و تأسف آور تن مي دهند .
همسر گزيني دري از بهشت يا جهنم دنيا را براي انسان باز مي كند .
(( زني 45 ساله هستم ، سي سال قبل ازدواج كرده ام همسرم 50 سال دارد آنقدر كه در اين 30 سال سختي كشيده ام كه متأسفانه دچار ضعف اعصاب شده ام . مهمترين مشكل و ناراحتي من مربوط به همسرم است . او در طول زندگي مشتركمان اصلاً به زندگي اهميت نمي داد و مشكل اخلاقي داشت من با وجود تمام اين مشكلات هيچ گاه گله و شكايتي از او نكرده ام . به طوريكه اقوام تصور مي كنند او بهترين مرد دنيا ست . لطفاً بگوييد او را چگونه متوجه اشتباهات گذشته اش بكنم ؟ ))
اين قبيل افراد يا به خاطر ساده دلي و خوش بيني ، يا بخاطر اجبار ، يا به دليل كمي غفلت و يا به هر دليل ديگر در اين دام مهلك افتاده اند لذا زندگي زناشويي را بدون هيچ نقطه روشن و اميد بهبودي مي گذرانند و يا هم ممكن است كارشان به طلاق و جدايي ختم شود .
حضرت علي (عليه السلام) :
(( صاحب السوء قطعه من النار ))
رفيق بد ، پاره اي از آتش است .
(( از همان روزي كه من بدبخت و بينوا با اين مرد ازدواج كردم مرگ آرزوهايم را احساس كردم ، اين مرد كه اسير نفس و منيت و خودپرستي بود ، با رفتارش زندگي را به كام من تلخ كرد ، همسرم رضا مرد زندگي نبود ، هر وقت كه خشم بر تنش شلاق مي كشيد مانند ديوانه ها به طرفم حمله مي كرد و مرا به شدت كتك مي زد ، سه سال فشارهاي روحي را تحمل كردم و عاقبت با كوله باري از غم و رنج از او جدا شدم و به خانه پدر برگشتم . ))
از اينگونه اتفاقات در پيرامون ما زياد رخ مي دهد و يك سؤال در ذهن ايجاد مي شود كه واقعاً چرا بايد اينگونه مسائل و مشكلات باشد ، آيا اين اتفاقات ، پديده هاي گريز ناپذيري هستند كه نمي توان از آنها گريخت و جزء قضا و قدرهاي حتمي هستند يا اينكه مي توان از آنها اجتناب كرد و مي توان با تأمل و روشن بيني جلوي وقوع آنها را گرفت .
اگر تمامي مردان بد خلق يا فاسد گرفتار زناني همچون خود مي شدند و يا اگر تمامي زنان عفيف و نجيب و مهربان يار مردان همسان خويش مي شدند آن وقت نه تلخي زندگي گروه اول مايه ناراحتي بود و نه سرخوشي و شادكامي گروه دوم مايه حسرت و حسادت ، چرا كه هر كسي نصيب همان كسي شده كه هم سنخ وي بوده است ، اما عكس حالتهاي فوق بسيار اتفاق افتاده است و همين نكته است كه هم مايه ناراحتي انسان است و هم هشدار دهنده و ايجاد كننده يك سؤال مهم كه چرا و چگونه اين وصلتها صورت مي گيرد .
گرفتار شدن در بند همسر نامناسب هميشه نتيجه گناهان فرد نيست كه بگوئيم (( نوشش باد )) ، چه بسا يك غفلت او را به آن سيه روزي دچار كرده باشد ، چه بسا واسطه اي كه شايد نيت خير هم داشته است سهواً او را در آن آتش انداخته باشد ، چه بسا پدر و مادر مقصر باشند و … بنابراين اولين مطلبي كه مي توان به افراد به هنگام انتخاب همسر گفت اين است كه :
(( مواظب باشيد )) .
اما چه كار مي توان كرد كه ازدواج ، مايه شور و نشاط باشد نه مايه رنج و عذاب و چگونه مي توان كسي را برگزيد كه انس با وي مايه لذت باشد نه باعث محنت .
انتخاب همسر يعني انتخاب يك فرد از ميان هزاران نفر ، اين سخن دو پيام دارد ، اولاً : گستره انتخاب ما بسيار وسيع است ، ثانياً : انتخاب كردن هم مشكل است و هم آسان ، به چه دليل ؟ به همان دليل اول ، چرا كه نمونه هاي فراواني از انسانها در پيش چشم ما وجود دارند و ما در انتخاب آنها مختاريم و تنها يك چيز ، آن هم (( دقت نظر داشتن )) مي تواند اين انتخاب مشكل را آسان كند .
براي اينكه بتوانيد يك انتخاب خوب داشته باشيد حداقل بايد به اين 4 اصل زير اعتقاد داشته باشيد .
1ـ خودتان ، زندگي تان و آينده تان ، برايتان مهم باشد و ازدواج را نيزمهم بدانيد :
غالباً انسانها به هنگام انتخاب همسر ، آنرا (( انتخابي يكبار و براي هميشه )) در نظر مي گيرند . اين مسئله اهميت انتخاب را صد چندان مي كند چرا كه تبعات آن بر شما و بر كيفيت زندگي و آينده تان تأثير شگرفي دارد ، تا زماني كه وجود خودتان و زندگيتان ، برايتان مهم نبود و تا وقتي به ارزش وجودي خودتان قائل نبوديد ، آن وقت شما چه دقت نظري خواهيد داشت تا دريابيد كه اين وجود وقف چه كسي خواهد شد و از انس با وي چه بهره اي نصيب خواهد شد ، و تا وقتي كه بجز فكر امروز يا افكار روزمره گي ، فردايي را براي خود تصور نكنيد و برنامه اي نداشته باشيد چگونه مي توان صحبت از تناسبات و الزامات كرد و تا وقتي ازدواج و اهميت انتخاب برايتان جلوه أي نداشته باشد چگونه مي توان از ملاك و معيار سخن به ميان آورد .
مشكل برخي از جوانهاي ما اين است كه ازدواج را يك امر سطحي مي گيرند ، زياد در باره آن فكر نمي كنند ، طغيان شهوت و نياز به همسر ، فزوني احساسات ، رؤياها ، بلند پروازيها ، تصورات غير واقعي از ازدواج و … پيچيدگي اين انتخاب را افزونتر مي كند ، از اينرو به مقدار كافي ، دقت ، تامل و آخربيني را ملاك انتخاب خويش قرار نمي دهند و احساسات بيشتر بر آنها حكمفرمايي مي كند تا عقل و منطق ، نتيجتاً پاي سندي را امضاء مي كنند كه چندان تصور روشني از عاقبت آن ندارند و خود را براي آن آماده نكرده اند .
حضرت علي (عليه السلام) :
(( پيش از پرداختن به كاري بينديش و پيش از اقدام كردن مشورت كن و پيش از يورش بردن تدبير را به كار بند ))
(( دختري 21 ساله هستم ، چندي پيش وقتي كه در دوران بلوغ بودم به جواني علاقمند شدم و عليرغم اصرار پدر و مادر و به اجبار و اصرار خودم به عقد او در آمدم ، بعد از عقد فهميدم كه او جواني نيست كه قصد داشته باشد مرا خوشبخت كند ، از همين رو تلاش خودم را براي جدايي به كار بستم ، حق با پدر و مادرم بود ، آنها تلاششان را كردند كه مانع جدايي ما بشوند ، اما من طلاق گرفتم و الآن با پدر و مادرم زندگي مي كنم … ))
ازدواج از يك ديدگاه مثل تجارت خيلي بزرگ است ، حسن آن در اين است كه سود فراواني در اين معامله خوابيده است ، اما خطر آن در اين است كه بايستي خيلي مواظب باشيد كه سرتان كلاه نرود و ورشكست نشويد . يعني خوشيهاي آن در صورت موفقيت كم نظير است اما در صورت شكست ، به همان ميزان ضررهاي آن تلخ و زجر آور است .
نهايت اينكه ازدواج يك انتخاب بسيار مهمي است ، اگر انتخاب عاقلانه اي داشته باشيد يك نعمت بزرگ نصيبتان گشته است اما اگر از روي هوي و هوس انتخاب كرديد به يك نقمت و بلا دچار مي شويد ، به يك فتنه و مصيبت مبتلا مي شويد كه خلاصي از آن كاري است بس مشكل .
پيامبر اكرم (صلي الله عليه واله):
ازدواج نوعي تسليم است ، پس هر يك از شماها بايد دقت كند كه خود را با چه كسي در يك جايگاه قرار مي دهد ( يا به چه كسي تسليم مي نمايد ) .
2ـ انتخاب صحيح ، قاعده و قانون دارد :
اگر اين سؤال را از شما بپرسم كه انتخاب مناسب به چه عواملي بستگي دارد ، صادقانه چه جوابي مي دهيد ، آيا به شانس معتقديد ؟ يا اينكه مي گوئيد تا قسمت و سرنوشت چه باشد ، يا اينكه انتخاب شايسته را مشروط به داشتن موقعيت عالي مي دانيد . لحظه اي فكر كنيد ، پيش خود اين سؤال را بطور جدّي مطرح كنيد كه براستي انتخاب مناسب ، چگونه اتفاق مي افتد ، جوابتان هر چه باشد اما اگر انتخاب مناسب را به عوامل جبري يا شانس و تصادف مربوط دانستيد و جايي براي اختيار و اراده خود نبينيد ، به شما خواهم گفت كه يك انديشه بسيار خطرناك در وجودتان رخنه كرده است كه همين انديشه شما را به فلاكت مي كشاند .
ازدواج موفق از يكسري قواعد و دستورات خاصي پيروي مي كند ، در يك ازدواج ناموفق هم يكسري قواعد و دلايلي در كار هست ، اما هيچ گاه در اين دوگونه ازدواج ، قواعد و دستورالعملها شبيه به هم نيستند از اينرو نه پاي شانس و بخت و اقبال به ميان مي آيد و نه قسمت در آن دخيل است ، اين دو نوع ازدواج ، دو پديده هستند و مانند تمامي پديده هاي جهان خلقت داراي علل منحصر به خودشان هستند . از اين رو ازدواج موفق داراي نشانه هاي خاصي است كه با نشانه هاي ازدواج ناموفق بسيار متفاوت است و اين نشانه ها از ابتداي كار و در همان زمان انتخاب بارز و هويداست و نيازي به اين نيست كه زماني كوتاه يا بلند صرف شود تا نتايج آن مشخص شود .
معمولاً اكثر انسانها در تحليل وقايع ، به ساده ترين تجزيه و تحليلها دست مي زنند ،مخصوصاً اگر بخواهند در پس اين تجزيه و تحليلها ، به آرامشي هم دست يابند ، مطمئناً كسي كه مي گويد : (( قسمت ما همين بود )) هم علتي براي انتخاب خود پيدا كرده و هم آرامشي به خود ارزاني داشته است اما واقعيت مطلب مطمئناً غير از اين است .
آنهايي كه در زندگي كارشان به بن بست رسيده و يا از ازدواجشان چندان خرسند نيستند ، مطمئناً اگر كمي منصف باشند دلايل معقول تري را براي وضعيت نامطلوب خود بيان مي كنند ، دلايلي همچون (( بدون تحقيق ازدواج كردم )) ، (( فريب مال و جمالش را خوردم )) ، (( به تفاوتهاي بين هم توجه نكردم )) ، (( ضعفهايش را جدي نگرفتم )) و …انسان را بيشتر قانع مي كند تا اينكه امور را مربوط به مسائلي ماوراي كنترل و اختيار آدمي منوط كنند و متقابلاً آنهايي كه ازدواج موفقي داشته اند ، مطمئناً دلايل واقعي تر و ملموسانه تر از توهمات رايج در جامعه دارند ، بنابراين هر دو گروه راه متفاوتي را طي كرده اند و دو نتيجه متفاوتي هم گرفته اند .
گرچه ممكن است افراد در انتخاب همسر ، قادر نباشند كه اصول و فنون آن را كامل شرح دهند و راز موفقيت يا شكست خويش را به صورت قاعده و قانون برايتان بازگو كنند اما مطمئن باشيد نه موفقيتشان بي دليل بوده و نه شكستشان بي علت .
(( ما معتقديم كه اين انتخاب هرگز به شانس بستگي ندارد ،يافتن همسر شايسته پاداش كساني است كه از اصول صحيح انتخاب همسر پيروي مي كنند . اگر روي شانس و خوشبياري حساب مي كنيد و اگر به شهوت و عشق و عاشقي معتقديد با احتمال بيش از 50% ازدواج موفقي نخواهيد كرد )) .
پس اين نكته را به خاطر داشته باشيد كه اگر مي خواهيد انتخاب موفقي داشته باشيد بايد راه خاصي را طي كنيد و اصول و قواعدي را مراعات كنيد و مقيد شدن به اصول خاص ، مطمئناً دوري و عدم پيروي از اصول مغاير را به همراه خواهد داشت . امروزه هم تحقيقات پيرامون مسائل ازدواج و زناشوئي اصول و قواعد ازدواجهاي موفق و ناموفق را روشن كرده است ، هم تعقل انسانها مي تواند آنها را در اين راه ياري نمايد و هم مكتب ما اسلام ، بطور همه جانبه اين مسئله را مورد توجه و كالبد شكافي قرار داده است .
(( مطمئناً در كار انتخاب همسر هم نظم و قاعده أي وجود دارد ، ديگر نيازي به اين نيست كه اشخاص كوركورانه ازدواج كنند ، ديگر نمي توانيم بگوئيم كه نمي دانيم چه عواملي ازدواج ما را به شكست مي كشانند مي توانيم جوانهاي خود را آموزش بدهيم تا براي خود همسراني مناسب انتخاب كنند ، موضوع به نظر ساده مي رسد اما اين يك واقعيت است كه مي تواند نظام جامعه را متحول سازد ، واقعيتي است كه مي توانيم از شدت نابسامانيهاي موجود در زندگي هاي زناشوئي بكاهيم )) . 9
3ـ در انتخاب همسر عجله نكنيد :
اگر به 2 اصل قبلي معتقد شديد يعني زندگي ، آينده و ازدواج برايتان مهم بود و انتخاب مناسب را يك امر قانونمند دانستيد ، خودتان به اين نتيجه مي رسيد كه نبايستي در انتخاب همسر عجله كنيد ، گر چه امروزه سن ازدواج در ميان جوانان نسبت به گذشته بلاتر رفته ، اما اين بدان معنا نيست كه آنها احتياط بيشتري را در انتخاب همسر كرده و زياد عجله نمي كنند ، بلكه برخي از جوانها به هنگام تصميم براي ازدواج ، خيلي عجولانه به اين كار اقدام مي كنند و اگر تأخير در ازدواج چندين سال طول كشيده ، تصميم گيري آنها در حد چند هفته يا حتي كمتر رخ مي دهد . (( اشتياق بيش از حد به ازدواج اغلب با احساس قدرتمند هيجان ناشي از ازدواج همراه است ، البته واقعيتي است كه ازدواج ماجرايي جالب و هيجان انگيز است اما كساني كه بيش از حد تحت تأثير هيجان ازدواج قرار مي گيرند ، متوجه مسئوليت سنگيني كه ازدواج بر دوش آنان مي گذارد نيستند ، از اينرو ممكن است تن به ازدواجي بدهند كه از بوته آزمايش زمان سربلند بيرون نرود ، خيلي ها چنان براي ازدواج بي تاب مي شوند كه مشكلات موجود را لمس نمي كنند . اشتياق بيش از حد به ازدواج يكي از علل شكست ازدواجهاست . تن دادن به ازدواجي براي همه مدت عمر به ذهني روشن و عاري از شتاب احتياج دارد )) 10
عجله نكردن بدين معنا نيست كه چند سال ديگر هم صبر كنيد ، بلكه بدين مفهوم است كه پاي هر انتخابي كه به ميان آمد با دقت فراوان جنبه هاي مختلف آن مورد بررسي قرارگيرد ، بينش و منش فرد مقابل روشن گردد ، تحقيقات به طور كامل و مفصل صورت گيرد . معيارها و ملاكها به دقت در نظر گرفته شود ، تناسبات به حساب آيد و علاقه ها مشخص گردد آن وقت است كه تصميم گيري در مورد قبول يا رد صورت گيرد .
4ـ خودتان فعالانه در ميدان انتخاب حضور داشته باشيد و نهايتاً تصميم نهايي را خودتان بگيريد :
چون انتخاب همسر با سرنوشت شما بيش از همه در ارتباط است پس لازم است كه اولاً : بسيار تأمل و دورانديشي كنيد ، ثانياً : تحقيق جامعي كنيد . ثالثاً : خودتان تصميم نهايي را بگيريد .
از ديگران كمك بگيريد ، با آنها مشورت بكنيد ، نظرات آنها را جويا شويد اما نهايتاً چون شما مي خواهيد ازدواج كنيد و نه كسي ديگر ، لازم است كه تصميم نهايي را خودتان بگيريد و براي اينكار لازم است خود را از موضع منفعلانه در آوريد و فعالانه عمل كنيد .
اگر به چهار اصل فوق معتقد شويد همين چهار اصل تغييرات مهمي را در انديشه و عمل شما ايجاد مي كند و براي ادامه كار ، شما را از اضطراب و سر در گمي نجات مي دهد و اين مژده را مي توانم به شما بدهم كه انتخاب خوبي خواهيد داشت . انشاءالله
در اين كتاب سعي بر اين بوده است كه موضوع انتخاب همسر را از ديدگاه قرآن بررسي كنيم . نمي دانم شما چه تصوري از قرآن داريد و اين كتاب را چگونه كتابي مي دانيد اما من بر تمامي لحظات از عمرم كه بي قرآن گذشته است افسوس مي خورم .
حضرت علي (عليه السلام) ـ آنكه حقيقت قرآن را شناخت ـ اينگونه قرآن را وصف مي كند كه : (( كسي با قرآن ننشست مگر اينكه چون برخاست يا چيزي به او زياد شد يا چيزي از او كم گشت : زيادي در هدايت و كاهش در كوري ،و بدانيد كه براي كسي ، با داشتن قرآن ، حاجت ديگري نباشد و بي قرآن غنايي نيز نباشد ، پس خودتان را با داروهايش شفا دهيد و در سختيها از او طلب ياري نمائيد ))
شما مطمئناً در كوچه و خيابان نديده ايد كه بچه ها با طلا و جواهرات بازي كنند چرا كه بزرگترها قدر و قيمت آنرا مي دانند و در دسترس بچه ها نمي گذارند . اما چه مي توان گفت كه ارزشمندترين درّ و جواهر قابل دسترس نظام هستي گه هزاران هزار نفع و فايده دارد به بازي گرفته شده است اما اين دفعه در دست بزرگترها ، بگذريم كه شرح مهجوريت قرآن بسيار است . شايد اگر توفيقي حاصل شد در نوشتاري ديگر به آن خواهيم پرداخت . انشاءالله
اما آنچه در گفتارهاي بعدي مي آيد مدعاي اين نيست كه فهمي دقيق و برداشتي عميق از آيات قرآني است بلكه باب بحث و گفتگو و نقد و نظر مفتوح است و اگر نگاشته ها موجب اين گردند كه خوانندگان خود به تأمل و تفكر بيشتر روي آورند و گاهاً مطالب را نقد كنند يا رد نمايند و به بهتر از آن دست يابند ، نويسنده در همت خويش توفيق يافته و از سعي خويش خرسند گرديده چرا كه به فرموده قرآن ناطق مولي الموحدين حضرت علي (عليه السلام) : (( اِنَّ الْقُرآنَ ظاهرهُ اَنيق وَ باطنه عَميق‏‏ٌ لا تَفْني عجائبه و لا تنقضي غرائبه و لا تكشف الظلمات الّا به ))
براستي كه قرآن ظاهرش دلنواز و مسرت بخش و باطن و معنايش گود و عميق است . دريايي است كه عجائب آن تمام نگردد و غرائبش پايان نيابد و پرده تاريكيها جز با انوار تابان آن از پيش پرده ها برداشته نشود )) .
غواصي در اقيانوس بيكران قرآن هر چه بيشتر صورت گيرد درّ و جواهرات بيشتري نصيب مي گردد ، از اينرو درخواست قلبي نويسنده ، نه تنها اين است كه با مطالب نگاشته شده با ديده نقادانه بنگرند بلكه اين است كه با آيات قرآن به ديده متفكرانه نظر نمايند تا خود نيز به مطالبي افزونتر و وزين تر دست يابند و مطمئناً لذتي كه از جهد آدمي بدست مي آيد بسي شيرين تر و ماندني تر است تا اينكه وصف آن را بشنوند .
احاديث برگرفته از كتاب ارزشمند غررالحكم و نهج البلاغه ، ترجمه دكتر جعفر شهيدي ، خطبه 17
التماس دعا
یاعلی