نکات زیبای تفسیری

[نورالمجتبی علیه السلام]

تفسیر بخشی از آیه 5 سوره بقره
برگرفته از سایت دکتر سید محسن میرباقری
هدایت بندگان
جمله‌ی اوّل این‌که «أُولئِكَ عَلى‏ هُدىً مِنْ رَبِّهِمْ» چند نکته در این باب وجود دارد، نکته‌ی اوّل این‌که این هدایت، هدایتی است براساس جایزه و تشویق، اوّلین بار قرآن همگان را هدایت می‌کند پس این «أُولئِكَ عَلى‏ هُدىً مِنْ رَبِّهِمْ» یک هدایت ویژه‌ای است که نتیجه‌ی ایمان به هدایت اوّلیّه است
تبیین بحث به این‌گونه خواهد بود که اوّل بار خداوند هدایت خود را شامل حال همه‌ی بندگان می‌کند وقتی پیامبر می‌فرستد، پیامبر همه را دعوت می‌کند فقر، غنی، شاه، گدا، بزرگ و کوچک
مردم در برابر هدایت خدا سه دسته می‌شوند
دسته‌ی اوّل کسانی که هدایت را می‌پذیرند و شروع می‌کنند به تبعیت از هدایت که می‌فرماید «فَمَنْ تَبِعَ هُدايَ فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ»[2] کسی که از هدایت من تبعیّت کند نه خوفی بر این افراد است و نه محزون می‌شوند،
اگر کسی از هدایت خدا تبعیّت کرد خداوند هدایت ویژه را درباره‌ی او ایجاد می‌کند «وَ الَّذينَ اهْتَدَوْا زادَهُمْ هُدىً وَ آتاهُمْ تَقْواهُمْ»[3] کسانی که هدایت را بپذیرند ما بر هدایت آن‌ها می‌افزاییم و تقوی آن‌ها را به آن‌ها ارزانی می‌داریم این افراد در نوری از پروردگارشان خواهند بود،
انسان‌هایی که هدایت را بپذیرند و تقوا پیشه کنند «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ آمِنُوا بِرَسُولِهِ»[4] دیگر مشمول رحمت‌های ویژه‌ی خدا خواهند شد اگر شما ایمان بیاورید و تقوی پیشه کنید به رسول خدا مؤمن باشید (حلال او را زیبا ببینید و حرام او را بد ببینید ) هدایت دوم خداوند شامل حال شما می‌شود
اولاً رحمت دنیوی و اخروی خود را خداوند به شما نصیب می‌کند «يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ» دوم «وَ يَجْعَلْ لَكُمْ نُوراً تَمْشُونَ بِهِ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ» نوری برای شما قرار می‌دهد که با آن نور راه می‌روید و بعد هم شما را می‌آمرزد اگر کسی ترک گناه کرد نورانیّتی خدا به او عطا می‌کند که دیگر قبح گناه را می‌بیند
ترک گناه دیگر برای او آسان می‌شود، کسانی که ملکه‌ی ترک گناه دارند دیگر برای آن‌ها زیاد زحمتی ندارد اوایل راه دشوار است این به خاطر آن نورانیّت و هدایت ویژه‌ای است که خداوند عطا می‌کند
«أُولئِكَ عَلى‏ هُدىً مِنْ رَبِّهِمْ» این‌ها همواره بر هدایتی از پروردگارشان هستند یعنی این یک جایزه‌ای است برای پذیرش هدایت اولیّه و تبعیّت از رسول خدا ایمان می‌آورند اقامه‌ی صلاة می‌کنند زکات می‌دهند به آنچه که قرآن می‌گوید مؤمن می‌شوند خط انبیا را قبول دارند.