حکم تیغ زدن ریش چیست ؟

[یاسین تبریزی نژاد]

پرسش ۱. تراشیدن ریش تمام صورت با ماشین یا تیغ چه حکمی دارد؟
همه (به جز حضرات بهجت و صافی):تراشیدن ریش خواه با تیغ باشد یا ماشین بنابر احتیاط واجب حرام است.(۱)
حضرات صافی و بهجت:تراشیدن ریش حرام است.(۲)
پرسش ۲. آیا گذاشتن ریش پروفسوری کفایت می‏کند؟
حضرات امام، خامنه‏ ای، بهجت، صافی، نوری و سیستانی:خیر، تراشیدن مقداری از ریش (دو طرف گونه‏ها) نیز حکم تراشیدن تمام آن را دارد.(۳)
حضرات تبریزی، مکارم و فاضل:اگر چانه و اطراف آن (یک چهارم صورت) تراشیده نشود، به طوری که در وقت مواجهه صدق کند ریش دارد، کفایت می‏کند.(۴)
پرسش ۳. منظور از صدق ریش چیست؟
همه:منظور آن است که در عرف مردم به آن ریش بگویند.(۵)
پرسش ۴. آیا منظور از تراشیدن ریش همان تیغ زدن است یا ماشین‏های نمره پایین را هم شامل می‏شود؟
همه:هر وسیله‏ای که موهای صورت را بتراشد به گونه‏ای که عرف مردم بگویید ریش ندارد، خواه با تیغ باشد یا ماشین و یا هر ابزاردیگری.(۶)
پرسش ۵. گذاشتن خط ریش چه حکمی دارد؟
همه:تراشیدن روی گونه‏ها (بصورت خط ریش) اشکال ندارد.(۷)
مجوز ریش تراشی
پرسش ۶. تراشیدن ریش با تیغ یا ماشین ریش‏تراشی برای هنرمندی که کارش آن را اقتضاء می‏کند چه حکمی دارد؟
همه:با توجه به اینکه می‏توان بوسیله گریم و مانند آن ریش صورت را به شکل تراشیده شده نمایان کرد، تراشیدن آن اشکال دارد.(۸)
پرسش ۷. افرادی که در اثر ریش گذاشتن احساس خارش می‏کنند و یا اینکه در محیطی بسر می‏برند که اگر آن را نتراشند گرد و غبار در لابلای موی صورتش جمع می‏شود وظیفه چیست؟
همه:مشکل یاد شده مجوز ریش تراشی نیست.(۹)
پرسش ۸. چنانچه گذاشتن ریش برای صورت ضرر داشته باشد تکلیف چیست؟
همه:در فرض مذکور، تراشیدن ریش صورت اشکال ندارد.(۱۰)
پرسش ۹. اگر انسان برای این که توهین مردم را نشنود، ریشش را بزند چه حکمی دارد؟
گذاشتن ریش برای مسلمانی که به دینش اهمیت می‏دهد باعث خواری و سرشکستگی نیست و با مسخره کردن دیگران، احکام خداوند عوض نمی‏شود. مگر آنکه استهزاء و خواری به حدی برسد که تحمل آن نزد عقلاء امر غیرعادی و حرج محسوب شود در این فرض می‏تواند ریش خود را بزند.(۱۱)
پرسش ۱۰. آیا برای این که انسان در بعضی محیطها انگشت نما نشود می‏تواند صورت خود را با تیغ بتراشد؟
همه:خیر.(۱۲)
پرسش ۱۱. آیا تراشیدن موهای کم صورت به منظور رشد و پرشدن آن اشکال دارد.
همه:اگر موهای صورت کم بوده به طوری که صدق ریش بر آن نکند، تراشیدن آن مانعی ندارد.(۱۳)
تراشیدن سبیل
پرسش ۱۲. حکم تراشیدن سبیل و بلند گذاشت آن چیست؟
تراشیدن آن اشکال ندارد ولی بلند نمودن آن به مقداری که هنگام خوردن و آشامیدن با غذا یا آب برخورد کند مکروه است.(۱۴)
----------------------
پی نوشت ها:
۱) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، س ۷۹؛ نوری، استفتاءات، ج ۱، س ۴۹۲ و ۴۹۳؛ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۷۵۰ و ۷۵۳؛ تبریزی، استفتاءات، س ۱۰۸۹ و ۱۰۹۶؛ فاضل، جامع‏المسائل، ج ۱، س ۹۵۷ و ۹۵۵؛ سیستانی، سایت، ریش تراشی، س ۱ و ۳؛ خامنه‏ای، اجوبة، س ۱۴۲۱ و ۱۴۱۶؛ دفتر:وحید.
۲) صافی، جامع الاحکام، ج ۲، س ۱۷۴۰ و ۱۷۴۲؛ بهجت، توضیح المسائل، متفرقه، م ۴.
۳) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، س ۸۴؛ وحید، منهاج الصالحین، ج ۳،
م ۴۳؛ خامنه‏ای، اجوبة، س ۱۴۱۳؛ سیستانی؛ سایت، ریش تراش، س ۱ و ۳؛ صافی، جامع الاحکام، ج ۲، س ۱۷۴۳؛ بهجت، توضیح‏المسائل، متفرقه، س ۴؛ نوری، استفتاءات، ج ۱، س ۴۹۲ و ۴۹۳.
۴) مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۷۵۱؛ فاضل، جامع‏المسائل، ج ۱، س ۹۵۵ و ج ۲، س ۹۴۱؛ تبریزی، استفتاءات، س ۱۰۸۷.
۵) تبریزی، استفتاءات، س ۱۰۹۱؛ دفتر:همه.
۶) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، س ۷۹؛ بهجت، توضیح المسائل، متفرقه، م ۴؛ نوری، استفتاءات، ج ۱، س ۴۹۴؛ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۷۵۱ و ۷۵۳؛ تبریزی، استفتاءات، س ۱۰۹۱ و ۱۰۹۹؛ فاضل، جامع‏المسائل، ج ۱، س ۹۵۷؛ صافی، جامع‏الاحکام، ج ۲، س ۱۷۴۲؛ سیستانی، سایت، ریش تراش، س ۱۰ و ۶ و ۱۵؛ دفتر:وحید.
۷) بهجت، توضیح‏المسائل، متفرقه، م ۴؛ سیستانی، سایت، ریش‏تراشی، س ۱۱؛ صافی، جامع‏الاحکام، ج ۲، س ۱۷۴۳؛ خامنه‏ای، اجوبة، س ۱۴۲۴؛ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۹۵۵؛ تبریزی، استفتاءات، س ۱۰۹۶؛ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۷۵۱؛ نوری، استفتاءات ج ۱، س ۴۹۳؛ دفتر:وحید، امام.
۸) دفتر:همه.
۹) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، س ۸۷؛ صافی، جامع الاحکام، ج ۲، س ۱۷۴۶؛ دفتر:همه.
۱۰) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، س ۸۸؛ سیستانی، منهاج الصالیحین، ج ۲، م ۴۶؛ تبریزی، صراط النجاة، ج ۲، س ۹۰۵؛ خامنه‏ای، اجوبة، س ۱۴۱۸؛ دفتر:وحید، نوری، صافی، بهجت، فاضل و مکارم.
۱۱) خامنه‏ای، اجوبة، س ۱۴۱۸؛ مکارم، استفتاءات، ج ۲ س ۷۵۳؛ تبریزی، صراط النجاة، ج ۲، س ۹۰۵ و التعلیقه علی منهاج الصاحین، م ۴۳؛ وحید، منهاج الصالحین، ج ۳، م ۴۳؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج ۲، م ۴۶؛ دفتر:صافی، بهجت، وحید، فاضل، امام.
۱۲) دفتر:همه.
۱۳) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، س ۸۰؛ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۷۵۳ و ج ۱، س ۵۷۰؛ تبریزی، استفتاءات، س ۱۰۹۶؛ فاضل، جامع‏المسائل، ج ۱، س ۹۵۶ و ۹۶۰ و ۹۵۸؛ سیستانی، سایت، ریش تراشی، س ۱۴؛ دفتر:وحید، بهجت، نوری و صافی.
۱۴) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، س ۸۰ و ۸۵؛ خامنه‏ای، اجوبة، س ۱۴۱۵؛ تبریزی، استفتاءات، س ۱۰۹۶؛ نوری، استفتاءات، ج ۱، س ۴۹۶؛ صافی، جامع الاحکام، ج ۲، س ۱۷۴۴؛ دفتر:بهجت، مکارم، وحید و فاضل و سیستانی