اندرزهاي لقمان حكيم به پسرش

[هُدهُد صبا]

پندهای لقمان حكيم

1- فرزندم هیچكس و هیچ چیز را با خداوند شریك مكن!2- با پدر و مادرت بهترین رفتار را داشته باش!3- بدان كه هیچ چیز از خداوند پنهان نمی ماند!4- نماز را آنگونه كه شایسته است بپادار!5- اندرز و نصیحت دیگران را فراموش مكن!6- در مقابل پیش آمدها شكیبا باش !7- از مردم روی مگردان و با آنها بی اعتنا مباش!8- با غرور و تكبر با دیگران رفتار مكن!9- در راه رفتن میانه رو باش!10- بر سر دیگران فریاد مكش و آرام سخن بگو!11- از طریق اسماء و صفات خداوند او را بخوبی بشناس!12- به آنچه دیگران را اندرز می دهی خود پیشتر عمل كن!13- سخن به اندازه بگو!14- حق دیگران را به خوبی اداء كن!15- راز و اسرارت را نزد خود نگاه دار!16- به هنگام سختی دوست را آزمایش كن!17- با سود و زیان دوست را امتحان كن!18- با بدان و جاهلان همنشینی مكن!19- با اندیشمندان و عالمان همراه باش!20- در كسب و كار نیك جدّی باش!21- بر كوتاه فكران و ضعیفان اعتماد مكن!22- با عاقلان ایماندار مدام مشورت كن!23- سخن سنجیدۀهمراه با دلیل را بیان كن!24- روزهای جوانی را غنیمت بدان!25- هم مرد دنیا و هم مرد آخرت باش!26- یاران و آشنایان را احترام كن! 27- با دوست و دشمن خوش اخلاق باش!28- وجود پدر و مادر را غنیمت بشمار!29- معلم و استاد را همچون پدر و مادر دوست بدار!30- كمتر از درآمدی كه داری خرج كن!31- در همۀامور میانه رو باش!32- گذشت و جوانمردی را پیشه كن!33- هر چه كه می توانی با مهمان مهربان باش!34- در مجالس و معابر چشم و زبان را از گناه باز دار!35- بهداشت و نظافت را هیچگاه فراموش مكن!36- هیچگاه دوستان و هم كیشان خود را ترك مكن!37- فرزندانت را دانش و دینداری بیاموز!38- سواركاری و تیراندازی و ... را فراگیر! 39- در هر كاری از دست و پای راست آغاز كن!40- با هر كس به اندازۀدرك او سخن بگو!41- به هنگام سخن متین و آرام باش!42- به كم گفتن و كم خوردن و كم خوابیدن خود را عادت بده! 43- آنچه را كه برای خود نمی پسندی برای دیگران مپسند!44- هر كاری را با آگاهی و استادی انجام بده!45- نا آموخته استادی مكن!46- با ضعیفان و كودكان سرّ خود را در میان نگذار!47- چشم به راه كمك و یاری دیگران مباش!48- از بدان انتظار مردانگی و نیكی نداشته باش!49- هیچ كاری را پیش از اندیشه و تدبر انجام مده!50- كار ناكره را كرده خود مدان!51- كار امروز را به فردا مینداز!52- با بزرگتر از خود مزاح مكن!53- با بزرگان سخن طولانی مگو!54- كاری مكن كه جاهلان با تو جرأت گستاخی پیدا كنند!55- محتاجان را از مال خود محروم مگردان!56- دعوا و دشمنی گذشته را دوباره زنده مكن!57- كار خوب دیگران را كار خود نشان مده!58- مال و ثروت خود را به دوست و دشمن نشان مده!59- با خویشاوندان قطع خویشاوندی مكن!60- هیچگاه پاكان و پرهیزكاران را غیبت مكن! 61- خود خواه و متكبر مباش!62- در حضور ایستادگان منشین!63- در حضور دیگران دندان پاك مكن!64- با صدای بلند آب دهان و بینی را پاك مكن!65- به هنگاه خمیازه دست بر دهان خویش بگذار!66- حالت خستگی را در حضور دیگران ظاهر مكن!67- در مجالس انگشت در بینی مینداز!68- كلام جدی را با مزاح آمیخته مكن!69- هیچكس را پیش دیگران خجل و رسوا مكن!70- با چشم و ابرو با دیگران سخن مگو!71- سخن گفته شده را تكرار مكن!72- از شوخی و مزاح خود كمتر كن!73- از خود و خویشاوندان نزد دیگران تعریف مكن!74- از پوشیدن لباس و آرایش زنان پرهیز كن!75- از خواسته های نابجای زن و فرزندان پیروی مكن!76- حرمت هر كس را در حد خود نگاه دار!77- در بد كاری با اقوام و دوستان همكاری مكن!78- از مردگان به نیكی یاد كن!79- از حضومت و جنگ افروزی جدّا پرهیز كن!80- با چشم احترام به كار دیگران نگاه كن!81- نان خود را بر سفره ی دیگران مخور!82- در هیچ كاری شتاب مكن!83- برای جمع آوری بیش از حد مال و ثروت حرص مخور!84- به هنگاه خشم شكیبا باش و سخن سنجیده بگو!85- از پیش دیگران غذا و میوه بر مدار!86- در راه رفتن از بزرگان پیشی مگیر!87- سخن و كلام دیگران را قطع مكن!88- به هنگام راه رفتن جز به ضرورت چپ و راست خود را نگاه مكن!89- در حضور مهمان بر كسی خشم مگیر!90- مهمان را به هیچ كاری دستور مده!91- با دیوانه و مست سخن مگو!92- برای كسب سود و دوری از زیان آبروی خود را مریز!93- در كار دیگران كنجكاوی و جاسوسی مكن!94- در اصلاح میان مردم هیچ گاه كوتاهی مكن!95- ادب و تواضع را هیچ گاه فراموش مكن!96- با خداوند صادق و با مردم با انصاف باش!97- بر آرزو ها و خواسته های خود غالب باش!98- خدمتكاری بزرگان و همكاری با مستمندان را فراموش مكن!99- با بزرگان با ادب و با كودكان مهربان باش!100- با دشمنان مدارا كن و در مقابل جاهلان خاموش باش!101- در مال و مقام دیگران طمع مكن!102- از رفت و آمد و مال و مرام و مسلك خویش كمتر بگو!103- بجز خداوند هیچ كس و هیچ چیز را فرمانروا و فریادرس خویش مشمار!104- عمر و روزی با حساب و كتاب است، پس مترس و طمع مكن!105- عمر را برای عمل و عبادت و پاكی و پرهیزكاری غنیمت بدان!106- اگر بهشت را می طلبی از فساد و ستم و گردن كشی پرهیز كن!107- سرچشمه ی زشتی ها را دنیا پرستی و مستی و نادانی بدان!108- بجز در حق و راستی بندگان خدا را بندگی و فرمانبری مكن!109- خود را با ستم سلاطین شریك مگردان!110- دنیای دیگر را به دست فراموشی مسپار