شأن نزول سوره ها

[هُدهُد صبا]

شأن نزول سوره قدر
نگاهي گذرا به روايات و كتب تاريخي و تفسيري كه درباره شأن نزول اين سوره مباركه سخن به ميان آورده اند، ما را با اين حقيقت مي رساند كه دليل نزول سوره مباركه قدر يا به عبارت روشن تر، سبب اعطا و تفضلّ شب قدر به پيامبر گرامي صلی الله علیه و آله و اين امت، تسلاي خاطر و دل جويي از آن پيامبر رحمت صلی الله علیه و آله بوده است.
در اين خصوص رواياتي در اختيار است كه بخشي از آن را در همين نوشتار آورديم.
اينك، براي تكميل بحث روايات ديگري را هم ضميمه مي كنيم:
در كتب روايي و تفسيري و تاريخي و از راه هاي گوناگون مي خوانيم كه آورده اند:
«شبي پيامبر صلی الله علیه و آله خواب ديدند كه امويان يكي پس از ديگري از منبر آن بزرگوار بالا مي روند و مردم را پس زده و آنان را از راه اسلام بر مي گردانند. فرداي آن شب آن حضرت اندوهگين و افسرده خاطر بودند. در اين حال، فرشته وحي از راه رسيد و سبب اين افسردگي را از ايشان جويا شد. پيامبر گران قدر صلی الله علیه و آله ماجراي خواب شب گذشته را بازگو فرمودند. جبرئيل عرض كرد: به آن كس تو را به حق و به جا پيامبر كرد سوگند كه از اين جريان بي اطلاع بودم. فرشته پيام آور دين، اين سخن گفت و به آسمان رفت و چيزي نگذشت كه همراه با آياتي از قرآن خدمت پيامبر مقدس اسلام شرفياب شد و وجود نازنين او را با آن آيات مأنوس كرد:
«أفرأيت ان متعناهم سنين * ثم جائهم ما كانوا يوعدون * ما اغني عنهم ما كانوا يتمتعون»1
خلاصه ترجمه: «اگر چند صباحي به مقدار اندكي از دنيا بهره مندشان كرديم، پس از آن عذاب به سراغ آنان آمد. آيا گمان داري اين بهره اندك از دنيا آنان را از عذاب موعود بي نياز مي كند ـ و نجاتشان مي دهد ـ؟!
و هم چنين:
«انا انزلناه في ليلة القدر * و ما ادريك ما ليلة القدر * ليلة القدر خير من الف شهر»
به راستي كه ما قرآن را در شب قدر نازل كرديم و تو چه داني شب قدر چيست؟ شب قدر برتر از هزار ماه است».
در دنباله روايت آمده است كه: «خداوند شب قدر را براي پيامبرش برتر از هزار ماه حكومت بني اميه قرار داد.»
يكي از راويان اين حديث (القاسم بن فضل) گويد: «دوران حكومت بني اميه را حساب كرديم، ديديم هزار ماه است بي كم و زياد».2
1ـ الشعراء / 20 و 27.
2ـ الدر المنثور؛ ج 6، ص 371.
http://pajuhesh.irc.ir/product/book/show...xId/132046