مقالات قرآني

[آشنای غریب]

اثر انگشت منحصر به فرد انسان

اشاره قرآن به منحصر به فرد بودن اثر انگشت

أَيَحْسَبُ الْانسَانُ أَلَّن نَّجْمَعَ عِظَامَهُ ● بَلَى قَادِرينَ عَلَى أَن نُّسَوّيَ بَنَانَهُ ﴿قیامت/3-4﴾


آيا انسان مى‌پندارد كه هرگز استخوان­هاى او را جمع نخواهيم كرد؟ آرى قادريم كه سرانگشتان او را موزون و مرتّب كنيم.


از ابتدای تاریخ نیاز به تشخیص هویت افراد برای انسان امری حیاتی بوده است و امروزه به سبب رشد روز افزون جمعیت و به دنبال آن افزایش آمار بزه های اجتماعی و امکان دستیابی بزه کاران به راه­های مختلف برای ایجاد تغییر در ظاهر خود و گریز از اجرای قانون، بشر به دنبال ساخت سیستم­ های تشخیص هویت افراد می­باشد.


امروزه روش­های بی­شماری برای تشخیص هویت افراد از طریق ویژگی­های بیولوژیک و رفتاری آنها ابداع شده است از جمله: شناسایی از طریق رگ­های انگشت دست، عنبیه چشم، فرم چهره، امضا، هندسه دست و...

امروزه یکی از روش­های مطرح در تشخیص هویت، استفاده از اثر انگشت است. چرا که اثبات شده است اثر انگشت هر فرد یکتا و منحصر به خود او بوده و احتمال اینکه اثر انگشت فردی مانند فرد دیگری باشد از نظر ریاضی و تجربی تقریباً محال است.

خداوند متعال نیز در قرآن به این مهم اشاره کرده است و در آیه 3و4 سوره قیامت دقت آفرينش مجدد انسان را تا حدی بیان می­ کند که سر انگشتان نیز مانند روز اول به وجود آمده و بازسازی می­ شوند. آیه ۳ از سوره قیامت در جواب منکرین معاد می­ فرماید: آیا انسان فکر می­ کند که استخوان­های پوسیده را کسی نمی ­تواند جمع­ آوری نماید؟ سپس در پاسخ به این سؤال می­ فرماید خداوند قادر است حتی نقوشی را که بر روی انگشتان دست آدمی وجود دارد نیز بازسازی نموده و به صورت اول در آورد.


برخی از مفسرین معنای واژه بنان را سرانگشت معنا کرده­اند که با منحصر بفرد بودن اثر انگشت تطابق می­کند و برخی دیگر آن را خود انگشت معنا نموده­ اند. شاید ذکر این نکته خالی از لطف نباشد که حتی اگر بنان را به معنای انگشت در نظر بگیریم، امروزه با روش­های مستدل علمی اثبات شده است که شکل رگ­های موجود در انگشتان دست هر فرد منحصر به خود او بوده و امروزه به عنوان بهترین روش برای تشخیص هویت افراد استفاده می­ شود.

منحصر به فرد بودن اثر انگشت هر فرد هم به صورت تجربی و هم به صورت تئوری قابل اثبات است:


در روش تجربی، ابتدا تعدادی از نمونه‌های اثر انگشت به عنوان نماینده انتخاب می‌شود. سپس سیستم تطابق دهنده اثر انگشت، به مقایسه آنها با یکدیگر می‌پردازد. دقت سیستم، بیانگر منحصر به فرد بودن اثر انگشت خواهد بود. این کار در مقیاس بالا برای حدود 1 میلیارد رکورد انجام شد و مشخص گردید که نرخ پذیرش درست این سیستم بالای 97% و نرخ پذیرش اشتباه آن در حدود 01/0% می‌باشد که نرخ پذیرش اشتباه آن نیز ناشی از کمبود کیفیت تصاویر گرفته شده بوده است.


در روش تئوری، تمام پدیده‌هایی و عواملی که می‌تواند در تفاوت اثر انگشت (چه در ارتباط با خودش و چه در ارتباط با انگشت دیگر) مؤثر باشد در نظر گرفته می‌شود و با استفاده از یک مقیاس مشابهت، احتمال اینکه دو انگشت دقیقاً مثل هم باشند محاسبه می‌گردد. آخرین و دقیق‌ترین فرمولی که برای محاسبه احتمال تشابه دو اثر انگشت بدست آمده است، نشان می‌دهد که این احتمال بسیار پایین و در حدود 80-10× 2/1 می‌باشد.


اما سؤال اینجاست که آیا پیش از اشاره قرآن به این مطلب، سخنی در باب منحصر به فرد بودن اثر انگشت هر شخص به شکل مستدل ارائه شده است یا خیر. ادموند لوکارد دانشجوی متخصص پزشکی و قانون در سال 1918 اولین قوانین را برای اثبات یکی بودن دو اثر انگشت ابداع نمود تا به این وسیله کمینه تعداد برجستگی­هایی که می­بایست در دو اثر انگشت یکسان باشد تا یکی بودن آن دو را نشان دهد محاسبه شود. لوکارد توضیح داد که اگر دوازده نقطه همساز در دو تصویر واضح با لبه‌های دقیق از اثر انگشت وجود داشته باشند، یکی بودن دو اثر انگشت قطعی است.

اصولا تکنیک‌های تشخیص اثر انگشت بر مبنای مکان نسبی نقاط انشعاب، برجستگی و دلتای هر اثر انگشت و فاصله آنها از یکدیگر عمل می­ کند که این مشخصات در انواع اثر انگشت متفاوت است.

ویژگی­های مورد استفاده برای تشخیص اثر انگشت افراد

نتیجه‌گیری


چنانکه دیده شد برخی آیات قرآن، پاسخ منکرین اصل معاد است و گروهی دیگر از آیات اثبات این مطلب است که خداوند قادر است موجودات را با همان ویژگی‌های خودشان احیا کند که این موضوع حتی برای پیامبری مانند حضرت ابراهیم (ع) نیز مطرح بوده که فرمودند: اَرِنی کَیفَ تُحیِ الموتی و خداوند در پاسخ به ایشان دستور داد چهار مرغ را ذبح کرده و گوشت آنها را مخلوط کند و سپس به ابراهیم (ع) نشان داد که چگونه آنها را دقیقاً مانند روز اول در می‌آورد. در آیه مورد بحث قرآن هم اصل معاد را بیان می‌کند و هم با عبارت بلی قادرین... نکته بالاتری را می‌خواهد اعلام کند که با توجه به مطالب ذکر شده همان احیای با تمامی ویژگی‌های فرد است که در اینجا اشاره به ویژگی منحصر به فرد یعنی سرانگشتان شده است.
با توجه به مطالب ذکر شده با جدیت قابل قبولی می‌توان این مورد را از موارد اعجاز علمی قرآن دانست.

انجمن علمی اعجاز علمی قرآن