ايده هاي نو

[فاطمه گل]

به مناسبت عید غدیر نمیدونم شایدم به خاطر علاقه ای که به سوره کوثر دارم خواستم آیات و تفسیر اون رو از المیزان براتون بذارم تا یه کم تو تفسیرش فکر کنیم حتی در حد خوندن ش

آيات 1 - 3، سوره كوثر
سوره كوثر مكى است و سه آيه دارد
بِسمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

إِنَّا أَعْطيْنَك الْكَوْثَرَ(1)

فَصلِّ لِرَبِّك وَ انحَرْ(2)

إِنَّ شانِئَك هُوَ الاَبْترُ(3)
ترجمه آيات

به نام اللّه كه به نيك و بد بخشنده

و به نيكان مهربان است . محققا ما به تو خير كثير (فاطمه (عليهاالسلام ) داديم (1).

پس به شكرانه اش براى پروردگارت نماز بخوان و قربانى كن (2).

و بدان كه محققا شماتت گوى و دشمن تو ابتر و بلا عقب است (3).

بيان آيات

در اين سوره منتى بر رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) نهاده به اينكه به آن جناب كوثر داده ، و اين بدان منظور است كه آن جناب را دلخوش سازد و بفهماند كه آن كس كه به وى زخم زبان مى زند كه اولاد ذكور ندارد و اجاق كور است ، خودش اجاق كور است ، و اين سوره كوتاه ترين سوره قرآن است ، و روايات در اينكه آيا اين سوره در مكه نازل شده و يا در مدينه مختلف است ، و ظاهرش اين است كه در مكه نازل شده باشد.
و بعضى از مفسرين به منظور جمع بين دو دسته روايات گفته اند: ممكن است دو نوبت نازل شده باشد يكى در مكه و بار ديگر در مدينه .
إِنَّا أَعْطيْنَك الْكَوْثَرَ


در مجمع البيان مى گويد: كلمه ((كوثر)) بر وزن ((فوعل )) به معناى چيزى است كه شانش آن است كه كثير باشد، و كوثر به معناى خير كثير است .
ولى مفسرين در تفسير كوثر و اينكه كوثر چيست اختلافى عجيب كرده اند: بعضى گفته اند: خير كثير است . و بعضى معانى ديگرى كرده اند كه فهرست وار از نظر خواننده مى گذرد:
1 - نهرى است در بهشت . 2 - حوض خاص رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) در بهشت و يا در محشر است . 3 - اولاد رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) است . 4 - اصحاب و پيروان آن جناب تا روز قيامت است . 5 - علماى امت او است . 6 - قرآن و فضائل بسيار آن . 7 - مقام نبوت است . 8 - تيسير قرآن و تخفيف شرايع و احكام است . 9 - اسلام است .10 - توحيد است . 11 - علم و حكمت است . 12 - فضائل رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم )است . 13 - مقام محمود است . 14 - نور قلب شريف رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) است . و از اين قبيل اقوالى ديگر كه به طورى كه از بعضى از مفسرين نقل شده بالغ بر بيست و شش قول است .
صاحبان دو قول اول استدلال كرده اند به بعضى روايات ، و اما باقى اقوال هيچ دليلى ندارند به جز تحكم و بى دليل حرف زدن ، و به هر حال اينكه در آخر سوره فرمود: ((ان شانئك هو الابتر)) با در نظر گرفتن اينكه كلمه ((ابتر)) در ظاهر به معناى اجاق كور است ، و نيز با در نظر گرفتن اينكه جمله مذكور از باب قصر قلب است ، چنين به دست مى آيد كه منظور از كوثر، تنها و تنها كثرت ذريه اى است كه خداى تعالى به آن جناب ارزانى داشته ، (و بركتى است كه در نسل آن جناب قرار داده )، و يا مراد هم خير كثير است و هم كثرت ذريه ، چيزى كه هست كثرت ذريه يكى از مصاديق خير كثير است ، و اگر مراد مساله ذريه به استقلال و يابه طور ضمنى نبود، آوردن كلمه ((ان )) در جمله ((ان شانئك هو الابتر)) فايده اى نداشت ، زيرا كلمه ((ان )) علاوه بر تحقيق ، تعليل را هم مى رساند و معنا ندارد بفرمايد ما به تو حوض داديم ، چون كه بدگوى تو اجاق كور است و يا بى خبر است .


--------------------------------------------------------------------------------

ترجمه تفسير الميزان جلد 20 صفحه 639


و روايات هم بسيار زياد رسيده كه سوره مورد بحث در پاسخ كسى نازل شده كه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) را به اجاق كورى زخم زبان زد و اين زخم زبان هنگامى بود كه قاسم و عبد اللّه دو فرزندان رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) از دنيا رفتند، پس با اين بيان روشن شد كه سخن آن مفسر كه گفته : ((منظور صاحب اين زخم زبان از كلمه ((ابتر)) بريدگى از مردم يا انقطاع از خير بوده و خداى تعالى در رد گفتارش فرموده او خودش منقطع از هر چيز است )) سخن بى وجهى است .
و چون جمله ((انا اعطيناك ...)) در مقام منت نهادن بود، با سياق متكلم مع الغير (ما) آمد كه بر عظمت دلالت مى كند، و چون منظور از آن خوشدل ساختن رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) بود مطلب را با واژه اعطاء كه ظاهر در تمليك است بيان داشت و فرمود: ما به تو كوثر عطا كرديم .
و اين جمله از اين دلالت خالى نيست كه فرزندان فاطمه (عليهاالسلام ) ذريه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) هستند، و اين خود يكى از خبرهاى غيبى قرآن كريم است ، چون همانطور كه مى بينيم خداى تعالى بعد از درگذشت آن حضرت بركتى در نسل آن جناب قرار داد، به طورى كه در همه عالم هيچ نسلى معادل آن ديده نمى شود، آن هم با آن همه بلاها كه بر سر ذريه آن جناب آوردند و گروه گروه از ايشان را كشتند.
مراد از امر صلوة و نحر بعد از منت گذاردن به اعطاء كوثر
فَصلِّ لِرَبِّك وَ انحَرْ


از ظاهر سياق و ظاهر اينكه حرف ((فاء)) بر سر اين جمله در آمده ، استفاده مى شود كه امر به نماز و نحر شتر، كه متفرع بر جمله ((انا اعطيناك الكوثر)) شده ، از باب شكر نعمت است ، و چنين معنا مى دهد، حال كه ما بر تو منت نهاديم و خير كثيرت داديم اين نعمت بزرگ را با نماز و نحر شكرگزارى كن .
و مراد از ((نحر)) بنا بر رواياتى كه از طرق شيعه و سنى از رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) و از على (عليه السلام ) رسيده ، و نيز رواياتى كه شيعه از امام صادق و ساير ائمه اهل بيت (عليهم السلام ) روايت كرده ، دست بلند كردن به طرف گردن در هنگام تكبير گفتن براى نماز است .
ولى بعضى گفته اند: معنايش اين است كه نماز عيد قربان بخوان ، و شتر هم قربانى كن ، ( چون كلمه نحر به معناى سر بريدن شتر به آن نحو خاص است ، همچنان كه كلمه ذبح به معناى سر بريدن ساير حيوانات است ).


--------------------------------------------------------------------------------

ترجمه تفسير الميزان جلد 20 صفحه 640


بعضى ديگر گفته اند: معنايش اين است كه براى پروردگارت نماز بخوان ، و وقتى سر از ركوع بر مى دارى به طور كامل بايست .
بعضى ديگر معانى ديگرى هم ذكر كرده اند.
إِنَّ شانِئَك هُوَ الاَبْترُ


كلمه : ((شانى ء)) به معناى دشمن خشمگين ، و كلمه ((ابتر)) به معناى اجاق كور است ، و اين كسى كه چنين زخم زبانى به آن جناب زده بود عاصى بن وائل بوده .
بعضى گفته اند: مراد از ابتر منقطع از خير، و يا منقطع از قوم خويش ‍ است ، كه خواننده توجه فرمود اين قول با روايات شان نزول نمى سازد.
بحث روائى
در الدر المنثور است كه بخارى ابن جرير و حاكم از طريق ابى بشر از سعيد بن جبير از ابن عباس روايت كرده اند كه گفت : كوثر آن خيرى است كه خداى تعالى به رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) داد. ابو بشر مى گويد: به سعيد بن جبير گفتم جمعى از مردم معتقدند كه كوثر نام نهرى در بهشت است . سعيد گفت نهرى هم كه در بهشت است يكى از خيرهايى است كه خداى تعالى به آن جناب ارزانى داشته .