شیوه قضاوت امام مهدی علیه السلام

[boshra]

نیم نگاهی به روایات گوناگونی که درباره سیره قضایی امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف به سخن پرداخته اند، بیانگر شیوه منحصر به فردای از اجرای عدالت قضایی در جهان است که تا کنون هیچ یک از انبیا و اولیای الهی موفق به اجرای آن نشده اند و تنها امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است که به اذن و اراده الهی می تواند آن را در زمین جاری کند.
در حدیثی از امام صادق علیه السلام آمده است: «اذا قامَ القائِمُ حَكَمَ بِالعَدلَ وَ ارتَفَعَ فی اَیامِهِ الجَورُ وَ اَمَنَت بِهِ السُّبُلُ وَ اَخرَجَتِ الأَرضُ بَرَكاتِها وَرَدَّ كُلَّ حَقٍّ اِلی اَهلِهِ... وَ حَكَمَ بَینَ النّاسِ بِحُكمِ داوُد وَ حُكْمِ مُحَمَّدٍ...؛ وقتی كه قائم قیام كند، داوری را بر اساس عدالت قرار می ‏دهد و ظلم و جور در دوران او برچیده می ‏شود و جاده‏ها در پرتو وجودش امن و امان می ‏گردد و زمین بركاتش را خارج می ‏سازد و حق هر كس را به او بر می‏گ رداند، و در بین مردم همانند داود و محمد داوری می ‏كند... ».1
امام باقر علیه السلام نیز شیده داوری امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف را این گونه توصیف می کند: « اِنَّما سُمِّی المَهدِی لاِءنَّهُ یهدی اِلی اَمرٍ خَفی حَتّی اَنَّهُ یبعَثُ اِلی رَجُلٍ لایعلَمُ النّاسُ لَهُ ذَنبٌ فَیقتُلُهُ حَتّی اَنَّ اَحَدَكُمْ یتَكَلَّمَ فی بَیتِهِ فَیخافُ اَنْ یشهَدَ عَلَیه الجدارُ؛ حضرت امامِ عصر، به این جهت مهدی نامیده شده است كه به امور مخفی و پنهان هدایت می ‏شود، تا جایی كه گاه به سراغ مردی می ‏فرستد (و او را) به قتل می‏ رساند كه مردم او را بی‏گناه می ‏دانند، (زیرا از گناه پنهانی او همانند قتل نفس كه موجب قصاص است، آگاه می ‏باشد تا آن جا كه بعضی‏ ها هنگامی كه در خانه خود سخن می ‏گویند، می ‏ترسند دیوار بر ضد آن ‏ها شهادت دهد (و از كارهای خلاف و توطئه آنان امام را با خبر سازد)».2
در حدیث دیگری که هم از امام صادق و هم از امام کاظم علیهما السلام نقل شده است، می خوانیم: «لَوْقَد قامَ القائمُ لَحَكَمَ بِثَلاثٍ لَم یحكُمْ بِها اَحَدٌ قَبلَهُ: یقتُلُ الشَّیخَ الزّانی وَ یقتُلُ مانِعَ الزَّكاتِ وَ یوَرِّثُ الأَخُ اَخاهُ فِی الأَظِلَّةِ؛ هرگاه قائم قیام كند، سه حكم خواهد كرد كه احدی پیش از او نكرده است (و آن ها عبارتند از): پیر زناكار و مانع الزكات را می‏ كشد و به برادرانی كه در عالم اشباه و ارواح (عالم ذر) برادر بودند (نه برادر صلبی) ارث می‏ دهد».3
در روایات بسیاری وارد شده است كه امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف ذریه‏ ها و نواده ‏های قاتلان سیدالشهداء علیه السلام را به خاطر رضایت به كار پدران می ‏كشد. امام صادق علیه السلام می‏ فرماید: «اِذا خَرَجَ القائِمُ قَتَلَ ذراری قَتَلَةِ الحُسین(ع) بِفِعالِ آبائِها...».4
در حدیثی از امام صادق علیه السلام آمده است: «اذا قامَ القائِمُ حَكَمَ بِالعَدلَ وَ ارتَفَعَ فی اَیامِهِ الجَورُ وَ اَمَنَت بِهِ السُّبُلُ وَ اَخرَجَتِ الأَرضُ بَرَكاتِها وَرَدَّ كُلَّ حَقٍّ اِلی اَهلِهِ... وَ حَكَمَ بَینَ النّاسِ بِحُكمِ داوُد وَ حُكْمِ مُحَمَّدٍ...؛ وقتی كه قائم قیام كند، داوری را بر اساس عدالت قرار می ‏دهد و ظلم و جور در دوران او برچیده می ‏شود و جاده‏ها در پرتو وجودش امن و امان می ‏گردد و زمین بركاتش را خارج می ‏سازد و حق هر كس را به او بر می‏گ رداند، و در بین مردم همانند داود و محمد داوری می ‏كند...

یكی از كارهای آن حضرت، اجرای حدود بر مردگان است؛ یعنی حكم حضرت این است كه اگر كسی حدی بر عهده داشت و حد اجرا نشده بود، در هنگام ظهور و رجعت آنان، حد را جاری می ‏كند؛ چنان كه درباره حُمیراء چنین می ‏كند به خاطر افترایی كه به امّ ابراهیم زوجه صالحه رسول خدا صلی الله علیه و آله زده بود. امام باقر علیه السلام فرمود: « اَما لَو قامَ

قائِمُنا لَقَدْ رُدَّت اِلیهِ الحُمیراء حَتّی یجَلِّد الحَدّ وَحَتّی ینتَقِمَ لاِنتیه مُحَمَّدٍ فاطِمَه، مِنها، قُلتُ: جُعِلتُ فَداك وَلِمَ یجَلِّدُها الحَدَّ؟ قالَ: لِفریتَها عَلی اُمِّ ابراهیم، قُلتُ: فكیفَ اَخَّرَهُ اللّه لِلقائِمِ؟ فقالَ لَهُ اِنَّ اللّه تبارك و تعالی بَعَثَ مُحمّدً رَحمَةً وَبَعَثَ القائِمَ نِقمَةً؛ آگاه باشید اگر قائم ما قیام كند، حمیراء برای او برگردانده خواهد شد تا اینكه او را تازیانه حد زند و برای فاطمه دختر پیامبر از او انتقام بگیرد. راوی می‏گوید عرض كردم فدای تو شوم، تازیانه حد برای چه؟ فرمود: برای افترایی كه بر مادر ابراهیم فرزند پیامبر زد. گفتم: پس چرا حد او تا قیام قائم به تأخیر افتاده است؟ فرمود: برای این كه خداوند محمّد را رحمت فرستاده و قائم را نقمت».5

پاورقیها:
1. مجلسی، محمدباقر. بحارالأنوار، ج 52، ص 338.
2. همان، ص 390، حدیث 212.
3. همان، ص 309، حدیث 2.
4. همان، ص 313.
5. علل‏الشرایع، ج 2، ص 267 و بحار، ج 52، ص 314.