علت كم توفيقي شب زنده داري - نسخه قابل چاپ +- تالار گفتمان وب سایت ختم قرآن مجید (http://forum.ghorany.com) +-- انجمن: فرهنگی و هنری (/forum-1.html) +--- انجمن: گوناگون (/forum-12.html) +--- موضوع: علت كم توفيقي شب زنده داري (/thread-1778.html) |
علت كم توفيقي شب زنده داري - هُدهُد صبا - ۹ بهمن ۱۳۹۰ ۰۹:۱۵ عصر راز کم توفیقی شب زنده داری بسیاری از اوقات ممکن است ما علاقه بسیاری به امور معنوی و به دست آوردن رضای الهی داشته باشیم، به خاطر توفیق نداشتن یا کم توفیقی در بهره مندی از فضائل و اعمال صالح حسرت بخوریم؛ اما غافل از این که نسبت به اوقات توفیق و کارهیی که می توانسته ایم انجام دهیم، کوتاهی کرده ایم. نمونه روشن آن نماز شب است که واقعا نسبت به برکات عظیم آن شکی نداریم، دلمان هم می خواهد که نسبت به آن بسیار بهره مند باشیم، اما راز کم توفیقی نسبت به نماز شب عارفانه چیست؟ بندگى روز، راه توفیق بیدارى شب مرحوم «آیت الله بهجت» می فرماید: «ما براى اوقات خواب خود افسوس مى خوریم كه چرا براى نماز شب بیدار نمى شویم. در صورتى كه اوقات بیدارى را به غفلت مى گذرانیم! زیرا اگر در بیدارى، به توجّه و بندگى مشغول بودیم، توفیق بیدارى شب را نیز براى تهجّد و خواندن نافله ى شب و تلاوت قرآن پیدا مى كردیم.» (1) هوی و هوس، مانع نماز شب شخص محترمی از «آیت الله بهاء الدینی» پرسید: «نمی دانم چرا شب بیدار می شوم اما در رختخواب و بستر بیدارم و نمی توانم بلند شوم برای تهجد و نماز شب؟» آقا همانطور که سرش پایین بود و به زمین نگاه می کرد با ناراحتی فرمود: «هواها و هوسها غل و زنجیرمان کرده است.» آن فرد محترم از این گفته گریست. (2) چارهاى جز کاستن از لذتهاى مادى و جسمانى نیست استاد شهید «آیت الله مطهری»، درک لذتهای معنوی همچون نماز شب عارفانه را منوط به این می داند که از لذّات مادی بکاهیم: «اگر ما خودمان را غرق در لذات مادى دنیا كنیم، مثلا سرشب بنشینیم دور هم و شروع كنیم به گفتن و خندیدن و فرضاً غیبت هم نكنیم كه حرام است، صرفاً شوخیهاى مباح بكنیم، و بعد سفره را پهن كنیم و آنقدر بخوریم كه به قول طلبهها حتّى اذا بَلَغَ الْعِمامَةَ به عمامه برسد، نفس كشیدن برایمان دشوار شود، فكر و مزاج خودمان را خسته كنیم و بعد مثل یك مرده بیفتیم در رختخواب، آیا در این صورت توفیق پیدا مىكنیم كه سحر از دو ساعت مانده به طلوع صبح بلند شویم و بعد، از عمق روح خودمان یارب یارب بگوییم؟ اساساً بیدار نمىشویم و اگر هم بیدار شویم درست مثل مستى كه چند جام شراب خورده است تلوتلو مىخوریم. پس اگر انسان بخواهد لذتهاى معنوى و الهى را در این دنیا درك كند، چارهاى ندارد جز اینكه از لذتهاى مادى و جسمانى كسر كند.... [شخصی که] سر سفره شام بنشیند و در حالى كه ظهر غذاهاى سنگین، انواع گوشتها، روغنهاى حیوانى و نباتى، انواع شیرینیها و انواع محرّك اشتهاها خورده است، تازه مقدارى سوپ بخورد تا اشتهایش تحریك بشود. این روح خود به خود مىمیرد. این آدم نمىتواند در نیمههاى شب بلند شود و اگر هم بلند شود نمىتواند از عبادت لذت ببرد. لهذا كسانى كه چنین توفیقاتى داشتهاند- و ما چنین اشخاصى را دیدهایم- به لذتهاى مادىاى كه ما دل بستهایم هیچ اعتنا ندارند.» (3) یادی از پدر بزرگوار استاد استاد مطهری برای نمونه پدر گرامی اش را یاد می کند؛ البته این مطلب را در زمانی فرموده که پدرش از دنیا نرفته بود: «چه مانعى دارد كه من ذكر خیرى از پدر بزرگوار خودم بكنم. از وقتى كه یادم مىآید (حداقل از چهل سال پیش) من مىدیدم این مرد بزرگ و شریف هیچ وقت نمىگذاشت و نمىگذارد كه وقت خوابش از سه ساعت از شب گذشته تأخیر بیفتد. شام را سر شب مىخورَد و سه ساعت از شب گذشته مىخوابد و حداقل دو ساعت- و در شبهاى جمعه سه ساعت- به طلوع صبح مانده بیدار مىشود و حداقل قرآنى كه تلاوت مىكند یك جزء است؛ و با چه فراغت و آرامشى نماز شب مىخواند! حالا تقریباً صد سال از عمرش مىگذرد و هیچ وقت من نمىبینم كه یك خواب ناآرام داشته باشد. و همان لذت معنوى است كه اینچنین نگهش داشته. یك شب نیست كه پدر و مادرش را دعا نكند. یك نامادرى داشته كه به او خیلى ارادتمند است و مىگوید كه او خیلى به من محبت كرده است؛ شبى نیست كه او را دعا نكند. یك شب نیست كه تمام خویشاوندان و ذى حقّان و بستگان دور و نزدیكش را یاد نكند. اینها دل را زنده مىكند. آدمى كه بخواهد از چنین لذتى بهرهمند شود، ناچار از لذتهاى مادى تخفیف مىدهد تا به آن لذت عمیقتر الهى معنوى برسد.» (4) برخی از اهل آخر الزمان برای حسن ختام این نوشتار، بخشی از روایت پیامبر اسلام صلوات الله علیه و آله است که آن حضرت ضمن مواعظ مفصلی خطاب به عبد الله بن مسعود، درباره برخی مردمان آخر الزمان فرمودند: «ای پسر مسعود! پس از من مردمى مىآیند كه غذاهاى لذیذ و رنگارنگ مىخورند و بر مركبهاى راهوار مىنشیند... بر مركب هوسها سوارند، نماز جماعت را رها مىسازند، از نماز شب و نمازهاى شبانه در خوابند، شبها در پى افراط در لذت و دنیا می دَوَند. خداوند تعالی می فرماید: فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضاعُوا الصَّلاةَ وَ اتَّبَعُوا الشَّهَواتِ فَسَوْفَ یَلْقَوْنَ غَیًّا (5)؛ پس از خود نسلى به جاى نهادند كه نماز را ضایع ساختند و از شهوات پیروى كردند و به زودى گمراهى و عذاب را دیدار كنند. پسر مسعود! مَثل اینها چون «خر زهره» است كه رنگش زیبا ولى مزهاش تلخ است؛ سخنانشان زیباست، و اعمالشان بیمارى شفاء ناپذیر مىباشد.» (6) -------------------------------------------------------------------------------- پی نوشت ها: (1) پایگاه اطلاع رسانی آیت الله العظمی بهجت (2) پایگاه صالحین (3) مجموعهآثاراستادشهیدمطهر� �، ج25، ص485 و 486، درك لذتهاى معنوى (4) مجموعهآثاراستادشهیدمطهر� �، ج25، ص486، درك لذتهاى معنوى (5) سوره مریم، آیه 60 (6) مكارم الأخلاق- ترجمه میر باقرى، ج2، موعظه رسول اكرم (ص) به ابن مسعود، ص412؛ الوافی / ج26 / 207 ؛ مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج6، ص451 |