۱۶ بهمن ۱۳۸۸, ۰۲:۱۲ صبح
* ارث زن
الف ) نصيب زن از ارث بعنوان همسر دو سهم است :
1) سهم اعلي که است در صورتي که از همسر متوفاي او هيچ فرزندي باقي نمانده باشد .
2) سهم ادني که است اگر فرزند داشته باشد سهم ادني به او مي رسد .
ب ) نصيب زن از ارث بعنوان فرزند ، تمام ارث خواهد بود به شرط اينکه در طبقه اي که وجود دارد افراد ديگري نباشند . اگر چند دختر باشند بين آنها به مساوات تقسيم مي شود . ولي اگر چند دختر و چند پسر باشند نصيب پسرها دو برابر نصيب دخترها خواهد بود .
ج) نصيب زن از ارث بعنوان مادر : اگر براي متوفي کسي جز مادر نمانده باشد تمام ارث از آن مادر است و اگر پدر و مادر باشند هر کدام خواهند برد .
د) نصيب زن از ارث بعنوان خواهر : اگر فقط يک خواهراز متوفي مانده باشد همه اموال از آن اوست .
* ارث مرد
الف) نصيب مرد از ارث بعنوان شوهر داراي دو سهم است 1 ) سهم اعلي که اموال زن است و در صورتي است که هيچ فرزندي از همسر متوفي نمانده باشد .
2)سهم ادني : وقتي است که از همسر متوفي فرزنداني باشد که در آنصورت اموال زن به او داده مي شود و دليل اين هم آيه شريفه 112 از سوره نساء است .
ب) نصيب مرد از ارث بعنوان فرزند ، اگر تنها پسر باشد ، تمام اموال را به ارث مي برد . و اگر پسران متعدد باشند بصورت مساوي ارث مي برند و اگر پسران و دختران باشند نصيب پسر دو برابر نصيب دختر است .
ج) نصيب مرد از ارث بعنوان پدر است . ارث پدر ،به قرابت است ولي ارث مادر به فرض است . يعني در هر حال مادر به ارث مي برد منتها پدر اگر باقي مانده داشته باشد ارث آنها داده مي شود وبقيه به پدر داده مي شود بدين صورت ، در برخي از موارد ، ارث پدر از ارث مادر کمتر مي شود .
د) نصيب مرد از ارث بعنوان برادر ، هما ن است که در بحث ارث بعنوان خواهر بحث کرديم
* نوع وراثت زوج و زوجه
وراثت چند نوع است ؟
1) وراثت فرض : سهمي که به صورت کسر است و براي آنها مشخص است
2) وراثت قرابت : سهم به صورت کسر مشخص نشده و هرچه مانده ، به قرابت است .
وراثت زوجين و وراثت مادر به فرض است وراثت پدر به قرابت است .
ارث فرزندان اگر يک دختر يا دو دختر باشد به فرض است ولي اگر فرزندان پسران و دختران باشند به قرابت است يعني سهم 2 به 1 است يعني پسران دو برابر دختران ارث مي برند .
اگر زوج تنها وارث زوجه باشد تمام ارث را مي برد و يعني به فرض و بقيه را به قرابت مي برد .
اگر زوجه تنها وارث زوج باشد .
ماده 944 قانون مدني ، زوجه را وارث همه ارث ندانسته است . احتمالاً يکي از دلايل بحث عدم تو ارث زوجه به طور کامل در روايات ملاحظه موقعيت اجتماعي زنان بوده است . چون زن اگر هيچ ارتباطي با مال نداشته و اصلاً از خانه بيرون نرفته است ، تحقيقأ ارث بردن همه مال وجهي ندارد.
در جامعه اي که زن در مسائل مالي دخالت مي کند زوجه از تمام ماترک متوفي ارث مي برد . اگر بچه ندارد مي برد و در مابقي با امام شريک مي شود .
* توافق زوج و زوجه بر تغيير سهم الارث
از نظر قانوني زوج و زوجه نمي توانند سهم الارث را تغيير دهند و اين قانون در قرآن آمده است ، زيرا ضرر متوجه بقيه وراث خواهد شد .
شرط وراثت زنده بودن است
* موانع ارث عبارتند از :
الف) قتل عمد : طبق نص قرآن ، اگر وارثي ، مورث خود را عمداً به قتل برساند از ارث محروم مي شود .
ب ) کفر : اگر وارث کافر باشد ، ارث نمي برد و ارث به وراث طبقه دوم مي رسد، اگر نباشد به طبقه سوم ، و اگر همه کافر باشند حکم او مثل کسي است که هيچ وراثي ندارد و وراث او حاکم است .
ج) لعان
د) ولادت از زنا : که ولد زنا ارث نمي برد .
الف ) نصيب زن از ارث بعنوان همسر دو سهم است :
1) سهم اعلي که است در صورتي که از همسر متوفاي او هيچ فرزندي باقي نمانده باشد .
2) سهم ادني که است اگر فرزند داشته باشد سهم ادني به او مي رسد .
ب ) نصيب زن از ارث بعنوان فرزند ، تمام ارث خواهد بود به شرط اينکه در طبقه اي که وجود دارد افراد ديگري نباشند . اگر چند دختر باشند بين آنها به مساوات تقسيم مي شود . ولي اگر چند دختر و چند پسر باشند نصيب پسرها دو برابر نصيب دخترها خواهد بود .
ج) نصيب زن از ارث بعنوان مادر : اگر براي متوفي کسي جز مادر نمانده باشد تمام ارث از آن مادر است و اگر پدر و مادر باشند هر کدام خواهند برد .
د) نصيب زن از ارث بعنوان خواهر : اگر فقط يک خواهراز متوفي مانده باشد همه اموال از آن اوست .
* ارث مرد
الف) نصيب مرد از ارث بعنوان شوهر داراي دو سهم است 1 ) سهم اعلي که اموال زن است و در صورتي است که هيچ فرزندي از همسر متوفي نمانده باشد .
2)سهم ادني : وقتي است که از همسر متوفي فرزنداني باشد که در آنصورت اموال زن به او داده مي شود و دليل اين هم آيه شريفه 112 از سوره نساء است .
ب) نصيب مرد از ارث بعنوان فرزند ، اگر تنها پسر باشد ، تمام اموال را به ارث مي برد . و اگر پسران متعدد باشند بصورت مساوي ارث مي برند و اگر پسران و دختران باشند نصيب پسر دو برابر نصيب دختر است .
ج) نصيب مرد از ارث بعنوان پدر است . ارث پدر ،به قرابت است ولي ارث مادر به فرض است . يعني در هر حال مادر به ارث مي برد منتها پدر اگر باقي مانده داشته باشد ارث آنها داده مي شود وبقيه به پدر داده مي شود بدين صورت ، در برخي از موارد ، ارث پدر از ارث مادر کمتر مي شود .
د) نصيب مرد از ارث بعنوان برادر ، هما ن است که در بحث ارث بعنوان خواهر بحث کرديم
* نوع وراثت زوج و زوجه
وراثت چند نوع است ؟
1) وراثت فرض : سهمي که به صورت کسر است و براي آنها مشخص است
2) وراثت قرابت : سهم به صورت کسر مشخص نشده و هرچه مانده ، به قرابت است .
وراثت زوجين و وراثت مادر به فرض است وراثت پدر به قرابت است .
ارث فرزندان اگر يک دختر يا دو دختر باشد به فرض است ولي اگر فرزندان پسران و دختران باشند به قرابت است يعني سهم 2 به 1 است يعني پسران دو برابر دختران ارث مي برند .
اگر زوج تنها وارث زوجه باشد تمام ارث را مي برد و يعني به فرض و بقيه را به قرابت مي برد .
اگر زوجه تنها وارث زوج باشد .
ماده 944 قانون مدني ، زوجه را وارث همه ارث ندانسته است . احتمالاً يکي از دلايل بحث عدم تو ارث زوجه به طور کامل در روايات ملاحظه موقعيت اجتماعي زنان بوده است . چون زن اگر هيچ ارتباطي با مال نداشته و اصلاً از خانه بيرون نرفته است ، تحقيقأ ارث بردن همه مال وجهي ندارد.
در جامعه اي که زن در مسائل مالي دخالت مي کند زوجه از تمام ماترک متوفي ارث مي برد . اگر بچه ندارد مي برد و در مابقي با امام شريک مي شود .
* توافق زوج و زوجه بر تغيير سهم الارث
از نظر قانوني زوج و زوجه نمي توانند سهم الارث را تغيير دهند و اين قانون در قرآن آمده است ، زيرا ضرر متوجه بقيه وراث خواهد شد .
شرط وراثت زنده بودن است
* موانع ارث عبارتند از :
الف) قتل عمد : طبق نص قرآن ، اگر وارثي ، مورث خود را عمداً به قتل برساند از ارث محروم مي شود .
ب ) کفر : اگر وارث کافر باشد ، ارث نمي برد و ارث به وراث طبقه دوم مي رسد، اگر نباشد به طبقه سوم ، و اگر همه کافر باشند حکم او مثل کسي است که هيچ وراثي ندارد و وراث او حاکم است .
ج) لعان
د) ولادت از زنا : که ولد زنا ارث نمي برد .